گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله به بررسی گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی و سایر گرایش‌ها مانند گرایش‌های ارشد مدیریت دولتی و گرایش‌های ارشد مدیریت صنعتی که بسیار پرطرفدار هستند پرداخته‌ایم. رشته مدیریت از رشته‌های مهم دانشگاهی محسوب می‌شود و گرایش‌های مختلف دارد. در ادامه‌ی این مطلب، به‌صورت مفصل، گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد را به‌صورت کامل بررسی کرده‌ایم.

فهرست مطالب پنهان‌کردن فهرست
  1. 1. گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد
    1. 1.1. گرایش مدیریت بازرگانی
      1. 1.1.1. گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی
    2. 1.2. گرایش مدیریت دولتی
      1. 1.2.1. گرایش‌های ارشد مدیریت دولتی
    3. 1.3. گرایش مدیریت صنعتی
      1. 1.3.1. گرایش‌های ارشد مدیریت صنعتی
    4. 1.4. گرایش مدیریت فناوری اطلاعات
    5. 1.5. گرایش مالی
    6. 1.6. گرایش مدیریت منابع انسانی
    7. 1.7. گرایش کارآفرینی
    8. 1.8. گرایش مدیریت تکنولوژی
    9. 1.9. گرایش مدیریت مالی
    10. 1.10. گرایش مدیریت حمل‌ونقل دریایی بین‌قاره‌ای
    11. 1.11. گرایش مدیریت بازرگانی دریایی
    12. 1.12. دیگر گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد

گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد

شاید برایتان سؤال باشد که چرا کنکور ارشد مجموعه مدیریت بسیار پرطرفدار است. زمانی که درمورد موفقیت کسب‌وکارهای بزرگ داخلی و خارجی تحقیق می‌کنیم، به یک مؤلفه مشترک می‌رسیم؛ مدیریت. مدیریت را عامل اصلی موفقیت بسیاری از کسب‌وکارها، سازمان‌ها و حتی کشورها می‌دانند. هیچ کسب‌وکار یا سازمانی را پیدا نمی‌کنید که بدون مدیریت درست مسیر موفقیت را طی کرده باشد. ناگفته نماند که در فضای پر از چالش کسب‌وکارهای داخلی اهمیت مدیریت بیشتر هم می‌شود.

با رشد کسب‌وکارها و نیاز سازمان‌ها به مدیران مختلف، بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این رشته خیلی بهتر از گذشته است. همین امر دانشجویان زیادی را به تحصیل در این رشته علاقه‌مند کرده است؛ البته بخش زیادی از متقاضیان این رشته دانشجویان رشته‌های دیگر هستند که بازار کار مناسبی ندارند.

مجموعه‌ی مدیریت از پرتنوع‌ترین رشته‌های مقطع ارشد است و لازم است پیش از انتخاب این رشته گرایش‌های مختلف این مجموعه را بشناسید تا انتخاب بهتری داشته باشید. در ادامه‌ی این مطلب گرایش‌های مختلف مجموعه مدیریت را بررسی کرده‌ایم.

گرایش مدیریت بازرگانی

اگر به دفترچه‌ی انتخاب رشته‌ی کارشناسی ارشد و مجموعه مدیریت نگاهی بیندازید، مدیریت بازرگانی و گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی به عنوان اولین رشته این مجموعه تعریف شده‌اند. دانش‌آموختگان رشته‌ی مدیریت بازرگانی می‌آموزند که چطور سودآوری یک کسب‌وکار را افزایش دهند؛ البته اگر در این رشته تحصیل کنید احتمالاً در هر جایی می‌توانید صاحب یک شغل باشید.

ممکن است مدیر فروش، مدیر بازاریابی یا مدیر داخلی شوید یا در هر موقعیت شغلی دیگری مشغول‌به‌کار شوید. این رشته بازار کار نسبتاً خوبی دارد و اگر در کنار تحصیل، مهارت‌های‌تان را افزایش دهید، بدون شک موقعیت‌های شغلی خوبی به دست می‌آورید.

روابط‌عمومی خوب، توانایی حل مسئله، برنامه‌ریزی، کار تیمی، هدف‌گذاری، مذاکره و البته توانایی کشف و استفاده از فرصت‌ها، در کنار تحصیل، می‌تواند شما را به یک مدیر بازرگانی ویژه تبدیل کند.

گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی

انتخاب داوطلبان کنکور ارشد در گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی معمولا مشخص است. اکثر داوطلبان گرایش بازاریابی را به‌عنوان انتخاب خود قرار می‌دهند و این گرایش در بین گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی طرفداران بیشتری دارد. البته انتخاب گرایش تا حد زیادی به علایق هر شخص، دانشگاهی که قبول می‌شود، برنامه‌های شخصی و عوامل متعدد دیگری بستگی دارد و این مورد به معنی بهتر بودن یک گرایش نسبت به دیگری نیست. گرایش بازرگانی بین‌الملل انتخاب دوم اکثر رتبه برترهای کنکور کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی است و در مراحل بعد معمولاً تجارت الکترونیک و مدیریت استراتژیک را انتخاب می‌کنند. دو گرایش کارآفرینی و بازرگانی داخلی معمولاً سهم زیادی در انتخاب‌های داوطلبان ندارند. بنابراين گرايش‌هاي رشته مديريت بازرگانی عبارت‌اند از:

  • بازاریابی
  • بازرگانی بین‌الملل
  • تجارت الکترونیک
  • مدیریت استراتژیک
  • بازرگانی داخلی
  • کارآفرینی

۲۰ واحد از واحدهای درسی گرايش‌های مديريت بازرگانی در مقطع ارشد مشترک هستند که شامل دروس پايه و دروس اصلی می‌شوند. هر گرايش در ۸ واحد درسی با ساير گرايش‌ها متمايز است که اين ۸ واحد از ۴ درس تخصصی تشکیل‌شده است.

گرایش مدیریت دولتی

گرایش مدیریت دولتی، در مقایسه با دیگر گرایش‌ها، برای متقاضیان جذابیت کمتری دارد. در میان گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد مدیریت دولتی برای کسانی مناسب است که به مباحث سیاسی و مدیریتی به‌صورت کلان علاقه دارند.

هدف این رشته پرورش نیروهایی است که با ساختار سازمان‌های دولتی پیشرفت این سازمان‌ها را فراهم کنند. هرچند جایگاه این رشته بیشتر در سازمان‌های دولتی است، دانش‌آموختگان این رشته می‌توانند به سازمان‌های خصوصی بزرگ هم کمک زیادی کنند.

گرایش‌های ارشد مدیریت دولتی

گرایش‌های ارشد مدیریت دولتی طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود که معمولاً در دانشگاه‌های مختلف ظرفیت بالایی هم دارند. هر دانشگاه معمولاً چند گرایش از گرایش‌های رشته مدیریت دولتی را ارائه می‌کند و به همین دلیل داوطلبان حق انتخاب نسبتاً بالایی دارند. داوطلبان با توجه به آینده شغلی و علایق خود انتخاب منحصربه‌فرد خود را دارند اما معمولاً گرایش‌های توسعه منابع انسانی و گرایش خط‌مشی گذاری عمومی سهم بیشتری در انتخاب‌های داوطلبان دارند. با توجه به ظرفیت نسبتاً بالای این رشته در کنکور کارشناسی ارشد مدیریت معمولاً داوطلبان در این رشته شانس خوبی برای قبولی دارند. گرایش‌های ارشد مدیریت دولتی شامل موارد زیر می‌شوند:

  • توسعه‌ی منابع انسانی
  • طراحی سازمان‌های دولتی
  • بودجه و مالیه‌ی عمومی
  • خط‌مشی‌گذاری عمومی
  • مدیریت تطبیقی و توسعه
  • مدیریت تحول
  • مدیریت رفتار سازمانی
  • مدیریت منابع انسانی

گرایش مدیریت صنعتی

اگر هم‌زمان به مدیریت و صنعت علاقه دارید، رشته مدیریت صنعتی یکی از جذاب‌ترین گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد است. هدف از این رشته تربیت نیروهایی است که بتوانند وضعیت صنایع را بهبود ببخشند. البته امروزه دیگر صنایع به کارخانه‌های تولیدی محدود نیستند و دانش‌آموختگان مدیریت صنعتی در هر فضایی می‌توانند مشغول‌به‌کار شوند.

مدیریت تولید، مدیریت پروژه، کنترل کیفیت، مدیریت تأمین مواد اولیه و غیره ازجمله کارهایی است که دانش‌آموختگان این رشته توان انجام آن را دارند.

نکته چشمگیر این است که دانش‌آموختگان مدیریت صنعتی در بسیاری از فرصت‌های شغلی با دانش‌آموختگان رشته‌ی مهندسی صنایع مقایسه می‌شوند (واحدهای مشترک این دو رشته زیاد است)؛ پس اگر به این رشته علاقه دارید، توجه کنید که در بازار کار تعداد رقبا بیشتر از چیزی است که به نظر می‌آید. در رشته‌ی مدیریت صنعتی مباحث مدیریتی در کنار محاسبات ریاضی قرار دارد.

گرایش‌های ارشد مدیریت صنعتی

گرایش‌های ارشد مدیریت صنعتی تنوع نسبتاً بالایی دارند و تفاوت بین این گرایش‌ها به نسبت رشته‌های دیگر بیشتر است. در بین گرایش‌های مدیریت صنعتی دو گرایش تحقیق در عملیات و تولید و عملیات طرفداران نسبتاً بیشتری دارد اما این بدان معنی نیست که سایر گرایش‌ها متقاضی کمی دارد یا صندلی‌های آن خالی می‌ماند. در این رشته معمولاً انتخاب رشته بیشتر بر اساس علاقه و بازار کار است و به همین دلیل همه گرایش‌های ارشد مدیریت صنعتی در بین انتخاب رتبه برترها دیده می‌شود. هرکسی با توجه به علایق خود ممکن است هرکدام از گرایش‌های مدیریت صنعتی را برای خود در اولویت قرار دهد. گرایش‌های ارشد مدیریت صنعتی در دفترچه شامل موارد زیر می‌شود.

  • تحقیق در عملیات
  • تولید و عملیات
  • مدیریت عملکرد
  • مدیریت زنجیره‌ی تأمین
  • مدیریت کیفیت و بهره‌وری
  • مدیریت پروژه

شرایط بازار کار رشته مدیریت یکی از مهم‌ترین معیارهای داوطلبان برای انتخاب گرایش ارشد مدیریت است. داوطلبان در مقطع ارشد معمولا در شرف استقلال هستند و بازار کار برای آن‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. بخش زیادی از داوطلبان هم به دلیل شرایط نامناسب بازار کار رشته کارشناسی خود، قصد شرکت در کنکور ارشد مدیریت را دارند. بنابراین بازار کار یک مولفه مهم در انتخاب رشته مدیریت است. در مقاله زیر به بررسی بازار کار رشته مدیریت پرداخته‌ایم.
بازار کار رشته مدیریت چگونه است؟

گرایش مدیریت فناوری اطلاعات

امروزه استفاده از فناوری اطلاعات برای سازمان‌ها فقط یک فرصت نیست، بلکه استفاده از علوم جدید، مانند فناوری اطلاعات، برای هر سازمانی لازم و ضروری است. در عصر فناوری اگر به‌روز نباشید، شکست خواهید خورد. در این میان یکی از چالش‌های سازمان‌ها ایجاد فهم مشترک میان مدیران عالی سازمان و تیم فنی است. دقیقاً همین نیاز گرایش مدیریت فناوری اطلاعات، به‌عنوان یکی از گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد، را شکل داده است. دانش‌آموختگان این گرایش، با درک مفاهیم مدیریتی و مباحث فنی، تکمیل‌کننده‌ی ارتباط میان مدیران و تیم فنی هستند.

با توجه به پیشرفت فوق‌العاده فناوری اطلاعات، این رشته آینده‌ی روشنی در بازار کار خواهد داشت؛ البته امروزه هم مشاغلی مانند تحلیل پایگاه‌داده، پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعاتی و غیره از مشاغل پردرآمد داخل و خارج کشور هستند

زیرگرایش‌های مدیریت فناوری اطلاعات در مقطع ارشد عبارت‌اند از:

  • کسب‌وکار الکترونیک
  • مدیریت منابع اطلاعاتی
  • سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته
  • مدیریت دانش
  • هوشمندی کسب‌وکار
  • مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات

گرایش مالی

قرارگرفتن رشته‌ی مالی در میان گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد به این انجامیده است که این رشته با مدیریت مالی اشتباه گرفته شود. بااینکه این دو رشته، چه از لحاظ اسمی و چه از لحاظ کاری، شباهت بسیار زیادی به هم دارند، رشته‌ی مالی با رشته‌ی مدیریت مالی متفاوت است و تفاوت هم دقیقاً در همین کلمه‌ی «مدیریت» است.

رشته‌ی مالی کمتر موقعیت مدیریتی به خود می‌گیرد. دانش‌آموختگان رشته‌ی مالی در مشاغلی، مانند بیمه، بانک، بازارهای سرمایه و غیره، فعالیت می‌کنند.

زیرگرایش‌های مالی در مقطع کارشناسی ارشد عبارت‌اند از:

  • مهندسی مالی و مدیریت ریسک
  • بانک‌داری
  • بیمه
  • حقوق مالی
  • تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در نفت و گاز

برای آشنایی با گرایش مالی رشته‌ی مدیریت کسب‌وکار (MBA) این مطلب را مطالعه کنید:

مدیریت فناوری MBA را بشناسید

گرایش مدیریت منابع انسانی

تا همین چند سال پیش این رشته زیرمجموعه‌ی رشته‌ی مدیریت دولتی بود، اما امروزه مدیریت منابع انسانی به‌شکل رشته‌ای مستقل درآمده است. به‌طور کلی، مدیریت منابع انسانی به سیستمی گفته می‌شود که ازطریق نیروی انسانی بهره‌وری سازمان را افزایش می‌دهد. دانش‌آموختگان گرایش مدیریت منابع انسانی مسئول رشد و توسعه‌ی کارکنان، افزایش کارایی، طراحی فرایند کار و ایجاد یک سیستم حقوق و جبران خدمت در سازمان هستند.

امروزه مدیران سازمان‌ها درک کرده‌اند که نیروی انسانی مهم‌ترین بخش سازمان است و اگر کارکنان یک سازمان وظایف خود را نشناسند یا کارایی پایینی داشته باشند و به‌خصوص از وضعیت پرداخت سازمان ناراضی باشند، حرکت به‌سمت اهداف غیرممکن خواهد بود.

علاقه به این رشته، چه در میان مدیران کسب‌وکار و چه در میان دانشجویان، افزایش پیدا و مدیریت منابع انسانی جای خود را در بازارکار محکم کرده‌ است.

زیرگرایش‌های مدیریت منابع انسانی در مقطع کارشناسی ارشد عبارت‌اند از:

  • مدیریت استراتژیک منابع انسانی
  • مدیریت عملکرد و بهره‌وری منابع انسانی
  • مدیریت منابع انسانی اسلامی
  • منابع انسانی بین‌الملل
  • سرمایه‌های انسانی دفاعی

توجه کنید که اکثر دانشگاه‌هایی که مدیریت منابع انسانی، به‌عنوان یکی از گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد، ارائه می‌کنند فقط یک گرایش آن (معمولاً مدیریت منابع انسانی اسلامی) را ارائه می‌کنند. دانشگاه تهران تنها دانشگاهی است که هر سال چند گرایش این رشته را ارائه می‌کند.

گرایش کارآفرینی

اگر به راه‌اندازی کسب‌وکار و کارآفرینی علاقه دارید، این گرایش رشته مدیریت در کارشناسی ارشد می‌تواند جذاب باشد، اما اشتباه نکنید؛ شما قرار نیست شروع به راه‌اندازی کسب‌وکار کنید. هدف این رشته تربیت مدیرانی است که با شناخت فرایند خلق یک کسب‌وکار، در کنار دیگر مدیران، این فرایند را مدیریت کنند تا از مسیر خود خارج نشود.

یک ارشد مدیریت کارآفرینی، با بررسی منابع موجود، نیروی انسانی موجود، وضعیت بازار و غیره، تلاش می‌کند مسیر درستی برای ایجاد شغل و کسب‌وکار ارائه کند.

در بازار کار این رشته هنوز جایگاه اصلی خود را پیدا نکرده است، اما درصورت داشتن مهارت‌ می‌توانید به‌عنوان مشاور فعالیت کنید یا کسب‌وکار خود را داشته باشد.

زیرگرایش‌های کارآفرینی در مقطع کارشناسی ارشد عبارت‌اند از:

  • کسب‌وکار جدید
  • گردشگری
  • فناوری
  • سازمانی
  • بین‌الملل
  • توسعه
  • کسب‌وکار الکترونیکی

گرایش مدیریت تکنولوژی

مدیریت تکنولوژی درواقع سیستمی است که به ایجاد یا استفاده‌ی بهینه از تکنولوژی بینجامد. درواقع یک دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد مدیریت تکنولوژی یاد می‌گیرد برای نیازهای سازمان تکنولوژی جدیدی به وجود آورد یا از فناوری موجود به‌شکل بهینه استفاده کند؛ برای مثال، استفاده از تکنولوژی برای افزایش بهره‌وری چرخه‌ی تولید یا گردش اطلاعات از وظایف مدیران تکنولوژی است. در بسیار از موارد تکنولوژی وجود دارد و فقط نیاز است که به سازمان انتقال پیدا کند و به‌درستی مدیریت شد.

درحال حاضر بازار کار این رشته کمی مبهم است، اما با رشد فناوری در سال‌های اخیر، باید منتظر بازار کار جذاب برای این رشته در سال‌های نه‌چندان دور باشیم.

زیرگرایش‌های مدیریت تکنولوژی در مقطع کارشناسی ارشد عبارت‌اند از:

  • نوآوری تکنولوژی
  • انتقال تکنولوژی
  • استراتژی‌های توسعه‌ی صنعتی
  • سیاست‌های تحقیق و توسعه

گرایش مدیریت مالی

مدیریت جریان‌های مالی سازمان برای رسیدن به اهداف مشخصی است. این هدف مدیریت مالی است؛ درواقع مدیران مالی درآمدها و هزینه‌های یک سازمان مدیریت می‌کنند تا سازمان موردنظر به هدف خود برسد. بخش مهمی از تصمیم‌های مالی سازمان را مدیران مالی می‌گیرند.

در رشته‌ی مدیریت مالی دانشجویان، علاوه بر یادگیری نظریه‌های مدیریت مالی، با کاربرد آن هم آشنا می‌شوند و می‌توانند با دادن راهکارهای مالی در سازمان مشکلات مالی و اقتصادی سازمان را به حداقل برسانند یا به شکوفایی سازمان بینجامد. مدیران مالی در اتخاد تصمیم‌های مهم مالی یک شرکت نقش بسیار مهمی دارند.

اما مدیریت مالی نباید با حسابداری اشتباه گرفته شود. حسابداری ثبت وقایع مالی در گذشته است؛ درواقع بعد از هر انتقال حسابداری سند آن را ثبت می‌کند؛ اما مدیریت مالی کمک می‌کند با شناخت وضعیت موجود تصمیم‌های آینده اتخاذ شود. درواقع نگاه حسابداری به گذشته و نگاه مدیریت مالی به آینده است.

به‌دلیل ظرفیت پایین دانشگاه‌ها، این رشته بازار کار خوبی دارد. اگر به مباحث مالی و اقتصادی علاقه دارید، این رشته برای شما مناسب است.

گرایش مدیریت حمل‌ونقل دریایی بین‌قاره‌ای

گرایش مدیریت حمل‌ونقل دریایی در مقطع کارشناسی ارشد به‌این دلیل ایجاد شده است که دانش‌آموختگان این رشته بتوانند با شناخت فرایند اقتصادی حمل‌ونقل میان‌قاره‌ای، این عملیات را مدیریت کنند. معمولاً این رشته فقط در دانشگاه‌های دریانوردی و علوم دریایی چابهار، علوم و فنون دریایی خرمشهر و خلیج فارس ارائه می‌شود.

گرایش مدیریت بازرگانی دریایی

رشته‌ی مدیریت بازرگانی دریایی به مباحث بازرگانی ازطریق دریا می‌پردازد. این رشته به مدیریت بازرگانی شباهت زیادی دارد، با این تفاوت که به‌صورت ویژه، به تجارت دریایی می‌پردازد.

پس از گذراندن این دوره سازمان‌های دریایی، حمل‌ونقل، شرکت‌های واردات و صادرات دریایی و غیره از شما استقبال خواهند کرد.

دیگر گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد

مجموعه‌ی مدیریت چند گرایش دیگر هم دارد که معمولاً متقاضیان کمتری دارند. این گرایش‌ها عبارت‌اند از:

  • گرایش مدیریت بحران
  • گرایش مدیریت اماکن متبرکه‌ی مذهبی
  • گرایش سیاست‌گذاری علم و فناوری
  • گرایش مربیگری کسب‌وکار
  • گرایش مدیریت نظارت و بازرسی

به‌طورکلی گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی در ابتدا و سپس گرایش‌های صنعتی، گرایش‌های ارشد دولتی، مالی و فناوری اطلاعات به نسبت سایر رشته‌ها طرفداران بیشتری دارد.

گرایش‌های رشته مدیریت در کارشناسی ارشد تنوع زیادی دارد و اگر قصد ادامه تحصیل در این رشته را دارید، حتماً می‌توانید با در نظر گرفتن علاقه‌ی خود و شرایط بازار کار یک رشته را انتخاب کنید. برای انتخاب یک گرایش در مقطع ارشد معیارهای متعددی وجود دارد که ممکن است همگی در تصمیم شما تأثیرگذار باشد. معیارهای انتخاب رشته کارشناسی ارشد می‌تواند شامل علاقه، بازار کار، شرایط ادامه تحصیل، شرایط مهاجرت و… باشد که انتخاب داوطلبان را کمی سخت می‌کند. برای اینکه درک بهتری از معیارهای انتخاب رشته در کارشناسی ارشد مدیریت داشته باشید می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.

معیار انتخاب گرایش کارشناسی ارشد مدیریت چیست؟