بسیاری از ما به بدترین زمان برای مطالعه هیچ‌وقت فکر نمی‌کنیم. در طول دوره‌ی آمادگی برای کنکور اغلب فکر می‌کنیم تنها وظیفه‌ی ما درس‌خواندن است و از هر زمانی برای مطالعه استفاده می‌کنیم. درعین‌حال همیشه و همه‌جا درباره‌ی ساعات طلائی درس‌خواندن صحبت می‌شود و مشاوران در این باره که چه زمان‌هایی باید مطالعه کنیم صحبت می‌کنند؛ اما مسئله‌ی دیگر این است که چه زمان‌هایی نباید مطالعه کنیم؟
با بدترین زمان برای مطالعه آشنا شوید!
در زمان‌های خاصی مطالعه‌کردن، نه‌تنها سود و فایده‌ای برای ما ندارد، حتی ممکن است برای ما ضرر نیز داشته باشد. برای اینکه بتوانیم کیفیت مطالعه‌ی خود را بالا ببریم باید شرایط خاصی فراهم باشد تا یادگیری اتفاق بیفتد. در ادامه برخی از این شرایط را باهم مرور می‌کنیم:
بعد از آزمون
بدن شما بعد از آزمون دچار خستگی و کرختی ناشی از نشستن طولانی و حل سؤالات آزمون می‌شود؛ به‌همین دلیل، ذهن شما آمادگی لازم برای مطالعه و یادگیری مبحث جدید را ندارد. این زمان برای مطالعه مناسب نیست. بعد از آزمون بهترین زمان برای تحلیل و ارزیابی است تا سؤالات را بررسی و مشکلات مطالعه‌ی خود را رفع کنید. با حل این مشکلات و نقص‌ها برای هفته‌های آینده کیفیت مطالعه‌ی بالاتری خواهید داشت.
بعد از خواب و استراحت‌های طولانی
بعد از استراحت بدن به مواد مغذی، به‌ویژه کربوهیدرات، نیاز دارد. ذهن بعد از بیداری و استراحت حداقل نیم‌ساعت نیاز دارد تا اطلاعات اطراف خود را تحلیل کند و هوشیار شود؛ پس بعد از بیداری و استراحت طولانی نیم‌ساعت به خود استراحت دهید و بعد از آن با صرف مقدار کمی مواد مغذی به درس‌خواندن خود ادامه دهید.
پس از پرشدن شکم
بعد از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ انرژی بدن برای هضم و جذب مواد غذایی صرف می‌شود و خون‌رسانی به دستگاه گوارش افزایش پیدا می‌کند؛ درنتیجه‌ی این وضعیت فشارخون به مغز و کیفیت مطالعه کاهش پیدا می‌کند؛ به‌همین دلیل، بعد از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ احساس خواب‌آلودگی داریم. بهتر است ۱۰ دقیقه بعد از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ شروع به درس‌خواندن کنید.
هنگامی‌که شکم‌تان خالی است
بدن برای مطالعه و فعالیت مغزی به سوخت‌وساز مناسب نیاز دارد. بدون خوردن مواد غذایی مناسب و با شکم خالی درس‌خواندن اشتباهی است که بسیاری از افراد آن را انجام می‌دهند. اگر موادغذایی مناسب به بدن نرسد، خون‌رسانی و درنتیجه، کیفیت مطالعه کاهش می‌یابد؛ بنابراین حتماً اندکی قبل از مطالعه و به‌خصوص بعد از بیدارشدن تغذیه‌ی مناسب را برای خود فراهم کنید.
آخرشب، بعد از ساعت ۱۱
نسل‌هاست که بسیاری این تصور اشتباه را دارند که با نخوابیدن و شب‌زنده‌داری نتایج مطلوبی به دست خواهند آورد، اما کاهش ساعت‌های خواب شبانه، علاوه بر تأثیر منفی بر یادگیری، بر عملکرد نیز اثر مخربی می‌گذارد. هر چه ساعت‌های خواب شبانه کاهش یابد، مشکلات بیشتری در روز بعد بروز می‌کند. زمان شب را به تصویرسازی ذهنی مطالب اختصاص دهید تا روز بعد مطالعه‌ی باکیفیت‌تری داشته باشید.
بعد از فعالیت‌های ورزشی
بسیاری از دانشجویان عادت به ورزش و فعالیت‌های بدنی در طی روز دارند. بااینکه ورزش به‌طور کلی باعث افزایش گردش خون می‌شود و کیفیت مطالعه را بالا می‌برد، بلافاصله بعد از ورزش‌کردن نباید درس بخوانید. بعد از ورزش‌کردن بدن انسان انرژی زیادی مصرف می‌کند و توان مغزی برای یادگیری کاهش خواهد یافت. بهتر است سی دقیقه بعد از ورزش‌های سبک و حداقل ۴۵ دقیقه بعد از ورزش‌های سنگین شروع به درس‌خواندن کنید.
برای آشنایی با روش تصویرسازی ذهنی این مطلب را مطالعه کنید:
نقشه ذهنی یا Mind Map چیست و چه کاربردی در مطالعه برای کنکور دارد؟