با خلاصه نویسی اصولی چقدر آشنایی دارید؟ خلاصه نویسی اصولی یکی از کارهای اساسی است که هر کسی که به‌صورت جدی مطالعه می‌کند انجام می‌دهد. این کار برای داوطلبان کنکور، مخصوصاً کنکورهای کارشناسی‌ارشد و دکتری، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. حجم بالای درس‌ها و سرفصل‌ها ایجاب می‌کند که داوطلب دانش انباشته‌شده را بیشتر طبقه‌بندی کند. به‌این ترتیب، او می‌تواند در سریع‌ترین زمان بیشترین بازدهی را داشته باشد. در مطلب پیش رو برای شما از خلاصه نویسی اصولی برای کنکور گفته‌ایم.
خلاصه نویسی اصولی برای کنکور
اگر شما داوطلب کنکور بوده یا با کسانی صحبت کرده باشید که برای کنکور مطالعه کرده‌اند، احتمالاً شرایطی مشابه با این وضعیت را در نزدیکی کنکور تجربه کرده‌اید: حس کرده‌اید هیچ‌چیز از آموخته‌های‌تان را به یاد نمی‌آورید. فکر می‌کنید همه‌چیز را فراموش کرده‌اید.
این موضوع داوطلبان را مضطرب می‌کند و اعتمادبه‌نفس آنها را کاهش می‌دهد. راهکار رهایی از این مشکل نوشتن خلاصه‌ای از دروس مطالعه‌شده در طول سال است.
زمانی‌که نزدیک کنکور خلاصه‌نویسی‌های خود را نگاه می‌کنید همه‌ی مطالب خوانده‌شده در طول سال برای شما یادآوری می‌شوند. در این مقاله قصد داریم، با اشاره به نکات مهم، به داوطلبان کمک کنیم خلاصهنویسی برای کنکور را به‌صورت اصولی یاد بگیرند.
چرا خلاصهنویسی دشوار است؟
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که پس از مطالعه‌ی مطلبی فکر کنید آن مطلب بسیار مهم است. شما تصمیم گرفته‌اید آن مطلب را حتماً در خلاصه‌ی خود بیاورد و این کار را کرده‌اید. بااین‌همه درنهایت با این امر مواجه شده‌اید که خلاصه‌ی مطالب‌تان خیلی طولانی شده است. درواقع شما به‌نوعی همه‌ی مطالب خوانده‌شده را در خلاصهنویسی خود آورده‌اید. دشواری خلاصهنویسی در همین قدم اول نهفته است.
پیش از هر چیز باید بدانید که این اتفاق به نداشتن مهارت در خلاصهنویسی یا به ناآگاهی از محتوای آن‌چه خلاصه می‌شود یا به بی‌دقتی شخص در تفکیک مطالب مهم مربوط می‌شود. این نقص به‌راحتی و صرفاً با به‌کاربردن چند گام ساده برطرف می‌شود.
در خلاصهنویسی اصولی به چه نکاتی توجه کنیم؟
مطالعه‌ی عمیق توأم با یادگیری صحیح مطلب در همان بار اول
شما معمولاً مطالبی را به ذهن می‌سپارید که اولین بار در کلاس درس یا در کتاب‌ها و جزوه‌های‌تان یاد گرفته‌اید. در این میان هم فرقی نمی‌کند برداشت‌تان درست باشد یا غلط. البته باید گفت متأسفانه اصلاح یا حذف مطلبی که به‌غلط یاد گرفته‌ایم بسیار دشوار است. همین درک نادرست از مطالب ما را سردرگم می‌کند. قدم اول در خلاصهنویسی مطالب این است که مطالب خوانده‌شده را به‌طور کامل یاد بگیریم.
اطلاعات مهم مطالب درسی را خلاصهنویسی کنیم
در پژوهشی از دانشجویان خواستند به مطلبی گوش دهند و آن را خلاصه کنند. یک هفته بعد از آنها خواستند هر چه درباره‌ی آن مطلب به یاد می‌آورند بنویسند. معلوم شد احتمال به‌یادآوری اطلاعات مهم خلاصه‌نویسی‌شده ۶ برابر مطالب خلاصه‌نویسی‌نشده است.
اگر می‌خواهید احتمال ماندن مطالب مهم در خاطرتان را بیشتر کنید، از آنها یادداشت بردارید. این یادداشت‌برداری به‌معنای نوشتن همه‌ی مطالب نیست. اگر مرتکب این اشتباه شوید، شما انبوهی یادداشت خواهید داشت که فقط اندکی از آنها مهم است. باقی نکاتی که یادداشت کرده‌اید مطالب دست‌دوم است.
یادداشت‌های کارا بردارید
یکی از راهکارهای کاراکردن و کاربردی‌کردن یادداشت‌ها به‌هنگام ثبت کلمات مهم، به‌کارنگرفتن کلمات اضافی است. در خلاصهنویسی اصولی هر قدر اطلاعات با کلمات کمتر و عبارت‌های کوتاه‌تر نقل شود کارایی بیشتری دارد. بنابراین هنگامی‌که اطلاعات نسبتاً زیادی را در چند کلمه خلاصه کنید، یادداشت‌های شما کارا هستند. در یادداشت‌ها باید هدف‌تان این باشد که تا جای ممکن مطالب از درس استاد و کتاب و جزوه را در جمله‌های کوتاه و مفید بگنجانید. این کار توجه شما را صرفاً به اطلاعات مهم جلب می‌کند. بهتر است در خلاصهنویسی، به‌جای نوشتن برخی عبارات، از علامت‌های اختصاری بهره ببرید که برای شما فهمیدنی است؛ برای مثال، برای خلاصه نویسی اصولی علامت ↑ را به‌جای نوشتن کلمه‌ی افزایش و علامت ↓ را به‌جای نوشتن کلمه‌ی کاهش به کار ببرید. از آنجا که مطالب خلاصه‌نویسی‌شده به‌صورت منبع درسی استفاده می‌شوند، در خلاصه نویسی اصولی مطالب سعی کنید مطالب را تمیز و جذاب بنویسید.
به ساختار مطالب دقت کنید
در خلاصه نویسی اصولی ابتدا باید به کلیات موضوع توجه کنید. موضوعات را به‌صورت نمودار درختی رسم کنید؛ سپس به جزئیات بپردازید. باید دقت کنید که معمولاً ایده و نکته‌ی اصلی در دو جمله‌ی اول پاراگراف بیان شود و باقی پاراگراف توضیحات مطلب را دربرگیرد. این امر به‌آن معنا نیست که باقی متن اهمیت ندارد، بلکه در ادامه‌ی متن باید به کلمات کلیدی توجه کرد. کلمات کلیدی می‌تواند از این دست باشد: «نخستین»، «مهم‌ترین عامل» ، «بیشترین تأثیر»، «نکته‌ی اساسی»، «درنتیجه». همچنین شما باید به وجه منفی یا مثبت فعل‌ها توجه کنید. در خلاصه نویسی اصولی از جمله‌هایی که کلی‌ترین و محور‌‌‌‌‌‌ی‌ترین اطلاعات را دربردارند یادداشت بردارید. همچنین به جمله‌هایی که از لحاظ اهمیت ساختاری، ضعیف و حاوی اطلاعات جزئی‌ترند چندان توجه نکنید.
برای داشتن یادداشت‌های کارا باید ذهن خود را برای ساختار اطلاعات متن احاطه دهید. ابزارهای ساختاری نظیر بندهای مربوط به مقدمه‌چینی (بندهایی که خواننده را برای ورود به مطلب آماده می‌کند)، جمله‌های اصلی، عنوان بخش‌ها و خلاصه‌های پایانی چیزهایی است که باید بر آن تمرکز کنید. این اطلاعات یادگیری شما را تقویت می‌کند.
ارتباط میان مفاهیم را با فلش نشان دهید و طرز ارتباط موضوعات اصلی و فرعی را به‌کمک نمودار درختی نمایش دهید که به درک بهتر مطالب کمک کند. ضمناً از آنجا که ممکن است گاهی موارد استثنایی و تبصره‌ها قواعد را نقض کند، استثناها و نکات خلاف‌قاعده را نیز یادداشت کنید. در بسیاری مواقع، اهمیت استثناها از قواعد کمتر نیست. ممکن است سؤالات کنکور از میان این مطالب استخراج شود. دسته‌بندی و تهیه‌ی جدول برای برخی مطالب نیز در ایجاد ساختار ذهنی برای مطالب کمک بسیار زیادی می‌کند.
اول خوب یاد بگیرید، بعد خلاصه بردارید
در هنگام مطالعه‌ی مباحث درسی ترجیحاً ابتدا در زیر مطالب اصلی و مهم خط بکشید یا آنها را های‌لایت کنید. پس از یادگیری و برجسته‌کردن آنها با خط‌کشیدن یا های‌لایت و غیره، خلاصهنویسی کنید. انجام‌دادن دو فعالیت مجزا، یعنی یادگیری و خلاصهنویسی، در یک زمان واحد در هر دو عمل اخلال ایجاد می‌کند. چنین روندی تمرکز را هم بر هم می‌زند. خلاصهنویسی شما، چنان‌چه خلاصه‌ی مباحث درسی، نکات مهم در کتاب درسی و جزوه‌ها یا تست‌های نکته‌دار باشد، ارزش درسی بالایی دارد.
به‌مرور خلاصه‌های کم‌اهمیت‌تر را حذف کنید
در خلاصه نویسی اصولی در هنگام مطالعه‌ی مطالب خلاصه‌نویسی‌شده که خطوط اصلی و پیامدهای مهم را دربردارد ممکن است به کم‌اهمیت‌بودن بعضی از مطالب پی ببرید. این مطالب در زمان خلاصهنویسی مهم جلوه کرده‌اند یا به‌علت گذشت زمان و مرور مطالب، اهمیت اولیه را ندارند. این نکات را حذف کنید.
ترجیحاً از خلاصهنویسی در برگه‌های پراکنده و بدون صحافی خودداری کنید
با گذر زمان حجم یادداشت‌ها افزایش خواهد یافت. همچنین ترتیب آنها به هم خواهد خورد که یافتن و مرتب‌کردن آنها زمان و انرژی زیادی می‌طلبد و خسته‌کننده است. می‌توانید از یک سررسید قدیمی یا دفترچه‌ی یادداشت با اندازه‌ی مناسب برای این منظور استفاده کنید. در خلاصه نویسی اصولی نوشتن تاریخ خلاصه‌برداری نیز در هنگام مرور خلاصه‌ها و جلوگیری از به‌هم‌ریختن آنها کمک شایانی می‌کند.
سعی کنید هر روز زمانی، هرچند یک ساعت، را برای مرور خلاصه‌ها اختصاص دهید. هر چه فاصله‌ی میان مرورها بیشتر شود، مطالب دیرتر به یادتان می‌آید.
خلاصهنویسی حرفه‌ای برای داوطلبان MBA
با رعایت‌کردن این نکات می‌توانید خلاصه نویسی اصولی با کیفیت را تا روز کنکور انجام دهید. به‌راحتی هم می‌توانید خلاصه‌های‌تان را مرور کنید. ویژگی اصلی خلاصه‌های شما امکان مرور سریع است. شما می‌توانید در کمترین زمان تمامی مطالب آموخته‌شده را قبل از آزمون مرور کنید.
پیشنهاد می‌کنیم برای رسیدن به نتیجه‌ی بهتر با اصول خلاصهنویسی حرفه‌ای آشنا شوید. پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را حتماً بخوانید: