تفاوت پایگاه‌های داده SQL و NoSQL چیست و هر یک چه کاربردهایی دارد؟

انتخاب پایگاه داده در علم داده و توسعه برنامه‌ها بسیار مهم است؛ زیرا به‌طور مستقیم بر عملکرد، مقیاس‌پذیری و توانایی مدیریت داده‌های مورداستفاده برای برنامه تأثیر می‌گذارد. انتخاب میان پایگاه‌های داده NoSQL و SQL بر کارآیی بازیابی، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها تأثیر می‌گذارد که برای موفقیت و پاسخگویی برنامه‌های مبتنی بر داده در برآورده کردن نیازهای خاص بسیار حیاتی است. SQL و NoSQL دو فناوری پایگاه داده متفاوت هستند، به‌طوری که بر پایگاه‌های داده SQL مدل‌های ساختاریافته و رابطه‌ای تأکید می‌کنند، درحالی‌که پایگاه‌های داده NoSQL با رویکردی برای مدیریت داده‌های متنوع و پویا با تأکید بیشتر بر مقیاس‌پذیری و سرعت دارند. این مطلب تفاوت‌های میان این دو سیستم پایگاه داده را بررسی می‌کند.

SQL چیست؟

در سال ۱۹۷۰ دکتر ادگار کاد مدل رابطه‌ای پایگاه‌های داده را در مقاله‌ای با عنوان مدل رابطه‌ای داده‌ها برای بانک‌های داده بزرگ مشترک معرفی کرد. این مدل برای سازماندهی و ذخیره مؤثر داده‌ها در جدول‌هایی با ساختار ستون و سطر طراحی شده بود. در سال ۱۹۷۴ شرکت IBM پروژه System R را به‌عنوان اولین پیاده‌سازی عملی این مدل توسعه داد و زبان SQL را برای تعامل با این پایگاه‌های داده رابطه‌ای ایجاد کرد.

در طول سال‌ها استانداردهای جدیدی برای SQL توسعه یافته است و Oracle ،IBM و Microsoft هر یک سیستم‌های مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (Relational Database Management Systems – RDBMS) خود را برای استفاده مؤثر، ایمن و راحت از SQL برای تعامل با پایگاه‌های داده SQL توسعه داده‌اند.

سپس زبان‌های متن‌باز مانند MySQL شروع به دسترس‌پذیرترکردن SQL و پایگاه‌های داده رابطه‌ای برای عموم کردند. امروزه SQL به‌طور گسترده در سیستم‌های فیزیکی و ابری مانند AWS ،Azure و Google Cloud قابل دسترسی است.

ویژگی‌های پایگاه‌های داده SQL

در پایگاه‌های داده SQL مدل رابطه‌ای به‌عنوان پایه مفهومی عمل می‌کند و داده‌ها را در جدول‌های ساختار یافته و به‌هم‌پیوسته سازماندهی می‌کند. پایگاه‌های داده SQL از شِماها و جداول تشکیل شده‌اند:

• شِما (Schema): ساختار پایگاه داده را تعریف می‌کند، ازجمله جدول‌ها، فیلدها، نوع داده‌ها، مقادیر موجود و روابط.
• جدول‌ها: واحدهای بنیادی یک پایگاه داده هستند که نمایانگر موجودیت‌ها (مانند اطلاعات مشتریان، محصولات یا تراکنش‌ها) هستند، با ردیف‌هایی که سوابق فردی هر موجودیت (مانند یک مشتری خاص) را در بر دارند و ستون‌هایی که ویژگی‌های خاصی از موجودیت (مانند نام یا ایمیل مشتری) را ذخیره می‌کنند.

• مدل رابطه‌ای ازطریق دو نوع کلید سازگاری را اجرا می‌کند: کلیدهای اصلی که هر رکورد را به‌طور منحصربه‌فرد شناسایی می‌کنند و کلیدهای خارجی که روابط بین جداول را برقرار می‌کنند.

SQL، یا زبان پرس‌وجوی ساختاریافته، به‌عنوان رابطی برای مدیریت این پایگاه‌های داده عمل می‌کند و امکان ایجاد، بازیابی، به‌روزرسانی و حذف داده‌ها را ازطریق دستورهای استانداردشده فراهم می‌کند. این مدل و اجزای آن یک چارچوب قدرتمند و انعطاف‌پذیر برای سازماندهی و پرس‌وجوی داده‌ها به شیوه‌ای که یکپارچگی و انسجام را در سراسر پایگاه داده تضمین می‌کند فراهم می‌کند.

مزیت‌های SQL چیست؟

SQL مجموعه استانداردی از دستورها برای تعریف، پرس‌وجو، به‌روزرسانی و مدیریت داده‌ها در یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (RDBMS) فراهم می‌کند. عملیات‌های اصلی SQL شامل SELECT (پرس‌وجوی داده‌ها)، INSERT (افزودن رکوردهای جدید)، UPDATE (تغییر رکوردهای موجود) و DELETE (حذف رکوردها) می‌شود.

هنگام استفاده از این دستورها SQL تضمین می‌کند که ویژگی‌های ACID (Atomicity ,Consistency ,Isolation, and Durability) حفظ شوند. این ویژگی‌ها اطمینان می‌دهند که تغییرات پایگاه داده قابل‌اعتماد و سازگار هستند.

Atomicity

اتمی‌بودن به‌این معناست که هر عملیات در پایگاه داده به‌عنوان یک واحد غیرقابل تقسیم تلقی می‌شود. به‌عبارت دیگر، یا تمامی عملیات‌های یک تراکنش با موفقیت انجام می‌شوند و به پایگاه داده اعمال می‌شوند یا اگر یکی از عملیات‌ها با شکست مواجه شود، هیچ‌یک از عملیات‌ها اعمال نمی‌شوند. این ویژگی تضمین می‌کند که تغییرات جزئی نمی‌توانند در پایگاه داده رخ دهند و پایگاه داده همیشه در یک وضعیت ثابت و معتبر باقی می‌ماند.

Consistency

سازگاری به‌این معناست که یک تراکنش باید پایگاه داده را از یک حالت معتبر به حالت معتبر دیگری منتقل کند؛ به‌عبارت دیگر، هر تراکنش باید مجموعه‌ای از قوانین و محدودیت‌های یکپارچگی پایگاه داده را هم قبل و هم بعد از اجرا رعایت کند. این اطمینان می‌دهد که داده‌ها در پایگاه داده همیشه صحیح و منسجم باقی می‌مانند.

Isolation

تضمین می‌کند که تراکنش‌های همزمان به ناسازگاری در پایگاه داده نمی‌انجامند. هر تراکنش به نظر می‌رسد که به‌صورت مجزا اجرا می‌شود، بدون آگاهی از تراکنش‌های دیگر در حال اجرا. جداسازی از تداخل میان تراکنش‌ها جلوگیری می‌کند و یکپارچگی آن‌ها را حفظ می‌کند.

Durability

پایداری تضمین می‌کند که پس از تأیید یک تراکنش، اثرات آن حتی در صورت وقوع خرابی سیستم باقی می‌مانند. تغییرات ایجادشده توسط تراکنش به‌طور دائمی در پایگاه داده ذخیره می‌شوند و دربرابر خرابی‌های سیستم یا قطعی برق مقاومت می‌کنند.

این ویژگی‌های اساسی پایگاه‌های داده SQL اطمینان می‌دهند که سیستم‌های پایگاه داده حتی در صورت وقوع رویدادهای غیرمنتظره یا خرابی سیستم قابل‌اعتماد و سازگار باقی می‌مانند.

سیستم‌های رایج پایگاه داده SQL

سه سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (RDBMS) رایج عبارت‌اند از:

MySQL

MySQL یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای متن‌باز است که اکنون تحت مالکیت Oracle است و به‌دلیل سرعت، قابلیت اطمینان و سهولت استفاده شناخته شده است. MySQL اغلب در محیط‌های LAMP (Linux ,Apache ,MySQL, PHP/Python/Perl) برای برنامه‌های وب کوچک تا متوسط استفاده می‌شود.

PostgreSQL

یک سیستم پایگاه داده شیءگرای رابطه‌ای (object-relational) متن‌باز با ویژگی‌های پیشرفته (مانند پشتیبانی از توابع و رویّه‌های سفارشی و همچنین پرس‌وجوهای پیچیده، ایندکس‌گذاری و تراکنش‌ها). PostgreSQL برای برنامه‌های مقیاس بزرگ، انبار داده‌ها و داده‌های جغرافیایی بهترین انتخاب است.

Microsoft SQL Server

یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای اختصاصی توسط Microsoft است که شامل نسخه‌هایی مانند Express، Standard و Enterprise است. Microsoft SQL Server به‌خوبی با اکوسیستم Microsoft یکپارچه می‌شود و برای برنامه‌های متنوع از کسب‌وکارهای کوچک تا سازمان‌های بزرگ مناسب است.

پیشنهاد می‌کنیم درباره زبان SQL و دستورهای آن هم مطالعه کنید.

NoSQL چیست؟

پایگاه‌های داده NoSQL (Not Only SQL) به‌عنوان پاسخی به چالش‌های ناشی از گسترش داده‌های بزرگ و نیاز فزاینده به مقیاس‌پذیری در سیستم‌های پایگاه داده ایجاد شدند. پایگاه‌های داده رابطه‌ای سنتی برای مدیریت مؤثر حجم عظیمی از داده‌های بدون ساختار و نیمه‌ساختاریافته که به‌طور معمول در داده‌های بزرگ مدرن مشاهده می‌شوند دچار مشکل می‌شوند. پایگاه‌های داده NoSQL جایگزینی انعطاف‌پذیرتر و مقیاس‌پذیرتر در مقایسه با پایگاه‌های داده رابطه‌ای ارائه می‌کنند. این پایگاه‌ها انواع مختلف داده‌ها را به‌طور مؤثر مدیریت می‌کنند، رشد سریع داده‌ها را پشتیبانی می‌کنند و داده‌ها را به‌صورت کارآمد میان چندین سرور توزیع می‌کنند.

راه‌حل‌های NoSQL مانند MongoDB ،Cassandra و Couchbase از ساختارهای سخت‌گیرانه‌ای که مدل رابطه‌ای پشتیبانی می‌کند استفاده نمی‌کنند. این سیستم‌ها انعطاف‌پذیری شِما و مقیاس‌پذیری افقی را ترجیح می‌دهند و به سازمان‌ها اجازه می‌دهند تا با طبیعت پویا داده‌های بزرگ سازگار شوند و درعین‌حال عملکرد و قابلیت اطمینان را حفظ کنند. ارتباط میان NoSQL داده‌های بزرگ و مقیاس‌پذیری نشان‌دهنده یک تحول مهم در مدیریت پایگاه داده است که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا با چالش‌های ارائه‌شده توسط رشد نمایی اخیر داده‌ها مقابله کنند.

مقیاس‌پذیری افقی به‌معنای افزودن سرورهای بیشتر به یک سیستم توزیع‌شده برای افزایش ظرفیت و کارایی آن است. برخلاف مقیاس‌پذیری عمودی که شامل ارتقای سخت‌افزار سرور موجود (مانند افزودن RAM یا CPU) است، مقیاس‌پذیری افقی با اضافه‌کردن سرورهای جدید به سیستم، توانایی مدیریت حجم بیشتری از داده‌ها و درخواست‌ها را فراهم می‌کند. این روش معمولاً برای برنامه‌هایی که به پردازش همزمان داده‌های زیادی نیاز دارند مفید است و به سیستم‌ها اجازه می‌دهد تا به‌صورت مؤثرتری با بارهای کاری در حال رشد یا تغییرات ناگهانی در تقاضا سازگار شوند.

ویژگی‌ پایگاه‌های داده NoSQL

یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده پایگاه‌های داده غیررابطه‌ای، برخلاف پایگاه‌های داده SQL، استفاده از شِماهای پویاست. برخلاف شِماهای ازپیش‌تعریف‌شده و ثابت پایگاه‌های داده رابطه‌ای، پایگاه‌های داده غیررابطه‌ای اجازه انعطاف‌پذیری می‌دهند. رکوردهای مختلف در یک پایگاه داده ممکن است فیلدهای متفاوتی داشته باشند؛ برای مثال، در یک پایگاه داده مشتریان، یک مشتری ممکن است فیلد نام و سن داشته باشد، درحالی‌که مشتری دیگر فیلد نام و ایمیل داشته باشد.

انواع مختلف پایگاه‌های داده NoSQL

انواع مختلف پایگاه‌های داده NoSQL از این قرار است:

ذخیره‌سازهای سند

از ساختار انعطاف‌پذیر مشابه JSON برای ذخیره داده‌ها به‌صورت سند استفاده می‌کنند. آن‌ها برای مدیریت داده‌های پیچیده و سلسله‌مراتبی مناسب هستند و به‌طور عمده در سیستم‌های مدیریت محتوا، پلتفرم‌های تجارت الکترونیک و برنامه‌های زمان واقعی استفاده می‌شوند. یک نمونه محبوب از این سیستم‌ها MongoDB است.

پایگاه داده Key-Value

این ساده‌ترین شکل پایگاه داده NoSQL است که هر واحد داده به‌عنوان یک جفت یا Key-Value کلید-مقدار ذخیره می‌شود. این سیستم‌ها در سناریوهایی که به دسترسی سریع به مقادیر زیادی از داده‌ها با زمان پاسخ سریع نیاز است کارآمد و مفید هستند. دو نمونه محبوب از پایگاه‌های داده کلید-مقدار NoSQL عبارت‌اند از Redis و Amazon DynamoDB.

پایگاه داده گراف

این پایگاه‌ها روابط میان موجودیت‌های داده را نمایش می‌دهند؛ بنابراین آن‌ها در سناریوهایی که روابط مهم هستند، مانند شبکه‌های اجتماعی یا سیستم‌های توصیه‌گر، بسیار مفید هستند. دو نمونه محبوب از پایگاه‌های داده گراف Neo4j و Amazon Neptune هستند.

پایگاه داده ستون‌محور

این پایگاه‌ها داده‌ها را به‌جای ردیف‌ها در ستون‌ها نمایش می‌دهند. آن‌ها برای سیستم‌های توزیع‌شده بزرگ مقیاس و سیستم‌هایی که به‌طور مکرر می‌خوانند و می‌نویسند مانند برنامه‌های سری زمانی و برنامه‌های اینترنت اشیا (IoT) بهترین انتخاب هستند. پایگاه‌های داده ستون‌محور متداول شامل Apache Cassandra و HBase هستند.

مزایای NoSQL

مزیت‌های NoSQL از این قرار است:

مقیاس‌پذیری افقی و الاستیسیته

پایگاه‌های داده NoSQL به‌شکل مقیاس‌پذیری افقی و الاستیسیته طراحی شده‌اند. بسیاری از پایگاه‌های داده NoSQL قابلیت پارتیشن‌بندی خودکار و متعادل‌سازی بار را دارند که داده‌ها را میان چندین گره توزیع می‌کنند تا از استفاده بهینه از منابع و بهبود عملکرد اطمینان حاصل کنند. این ویژگی به سیستم‌ها اجازه می‌دهد تا به‌صورت دینامیک براساس تقاضا مقیاس‌بندی کنند که به آن الاستیسیته (Elasticity) گفته می‌شود.

انعطاف‌پذیری شِما

پایگاه‌های داده NoSQL از شِماهای پویا استفاده می‌کنند که انعطاف‌پذیری در نمایش داده‌ها را فراهم می‌کنند. این به‌آن معناست که فیلدها در یک رکورد می‌توانند در اسناد مختلف متفاوت باشند و ساختارهای داده متنوع و در حال تکامل را که در برنامه‌های مدرن دیده می‌شوند پوشش دهند.

مدیریت داده‌های غیرقابل پیش‌بینی

همچنین این پایگاه‌ها در مدیریت داده‌های بدون ساختار و نیمه‌ساختاریافته مانند JSON و XML عملکرد بسیار خوبی دارند. داده‌های امروزی اغلب غیرقابل‌پیش‌بینی هستند، به‌ویژه وقتی که کاربر آن‌ها را تولید می‌کنند و NoSQL به‌خوبی می‌تواند این داده‌ها را مدیریت کند.

دسترسی جهانی

این امکان را فراهم می‌کند که بتوان از مناطق جغرافیایی مختلف و ازطریق ماشین‌های متفاوت به‌طور همزمان به همان داده‌ها دسترسی داشت؛ زیرا پایگاه داده به‌صورت جهانی به اشتراک گذاشته می‌شود.

سیستم‌های رایج پایگاه داده NoSQL

چند نمونه از سیستم‌های پایگاه داده NoSQL که به‌طور گسترده استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:

• MongoDB: یک پایگاه داده NoSQL مبتنی بر سند که داده‌ها را در اسناد BSON انعطاف‌پذیر و مشابه JSON ذخیره می‌کند و مقیاس‌پذیری و عملکرد بالا برای انواع داده‌های متنوع را فراهم می‌آورد.

• Cassandra: یک پایگاه داده NoSQL توزیع‌شده و بسیار مقیاس‌پذیر که برای مدیریت حجم زیادی از داده‌ها در چندین سرور با معماری غیرمتمرکز طراحی شده و مناسب برای برنامه‌های با سرعت و حجم بالا است.

• Redis: یک ذخیره‌ساز داده درون حافظه که به‌دلیل سرعت و تنوعش شناخته شده است و به عنوان مکانیزم کش، پیام‌رسان و مخزن کلید-مقدار عمل می‌کند. این سیستم از انواع داده مختلفی مانند رشته‌ها، هش‌ها و مجموعه‌ها پشتیبانی می‌کند.

پیشنهاد می‌کنیم درباره متخصص پایگاه داده و وظیفه‌های او هم مطالعه کنید.

تفاوت‌های کلیدی میان SQL و NoSQL چیست؟

بیایید SQL و NoSQL را مقایسه کنیم تا تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها را بهتر درک کنیم:

ساختار داده

پایگاه‌های داده SQL از مدل‌های داده ساختاریافته با شِمای ازپیش‌تعریف‌شده استفاده می‌کنند که داده‌ها باید در جداول با ستون‌ها و نوع داده‌های مشخص ذخیره شوند. این ساختار برای برنامه‌هایی با نیازهای داده پایدار و قابل پیش‌بینی مناسب است؛ درمقابل، پایگاه‌های داده NoSQL مدل‌های داده انعطاف‌پذیری دارند و اجازه می‌دهند داده‌ها بدون شِمای مشخص ذخیره شوند که برای سناریوهایی با ساختارهای داده نامشخص یا در حال تغییر مفید است.

مقیاس‌پذیری

سیستم‌های SQL بر مقیاس‌پذیری عمودی متکی هستند که افزودن منابع به همان سرور را شامل است، درحالی‌که سیستم‌های NoSQL از مقیاس‌پذیری افقی استفاده می‌کنند که با افزودن سرورهای بیشتر به یک سیستم توزیع‌شده ظرفیت را افزایش می‌دهند. این روش برای مدیریت پایگاه داده‌های در حال رشد و ترافیک زیاد مناسب‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

انعطاف‌پذیری شِما

پایگاه‌های داده SQL از شِماهای ازپیش‌تعریف‌شده استفاده می‌کنند که ساختار سخت‌گیرانه‌ای را اعمال می‌کنند؛ درمقابل، پایگاه‌های داده NoSQL شِماهای پویا را می‌پذیرند و اجازه می‌دهند داده‌ها بدون ساختار ازپیش‌تعیین‌شده وارد شوند که برای مدیریت انواع داده‌های متنوع و غیرقابل‌پیش‌بینی مناسب است.

یکپارچگی تراکنش

پایگاه‌های داده SQL بر ویژگی‌های ACID متکی هستند که اطمینان از سازگاری فوری و سختگیرانه در پایگاه داده را فراهم می‌کنند؛ درمقابل، پایگاه‌های داده NoSQL مفهوم سازگاری نهایی را اتخاذ می‌کنند که ممکن است مدتی طول بکشد تا همه نودها پس از یک به‌روزرسانی به یک حالت سازگار برسند، اما در نهایت همه نسخه‌های داده به یک حالت سازگار خواهند رسید.

این مبادله به سیستم‌های NoSQL اجازه می‌دهد تا محیط‌های بزرگ مقیاس و توزیع‌شده را مدیریت کنند، جایی که سازگاری بلادرنگ ممکن است چالشی برای دست‌یابی کارآمد باشد.

انتخاب میان SQL و NoSQL

اگر مطمئن نیستید کدام پایگاه داده را انتخاب کنید، در ادامه چند روش برای انتخاب میان NoSQL و SQL گفته شده است:

سناریو پروژه

پایگاه‌های داده SQL در سناریوهایی که داده‌ها ساختاریافته و قابل‌پیش‌بینی هستند، روابط پیچیده باید به‌طور دقیق ثبت شوند و یکپارچگی فوری داده‌ها مهم است، بهترین عملکرد را دارند. ساختارهای سختگیرانه SQL و ویژگی‌های ACID آن را برای این نوع کاربردها مناسب می‌کنند. مانند:

• برنامه‌های مالی که سازگاری سخت‌گیرانه بسیار مهم است و داده‌ها معمولاً ساختاریافته و قابل‌نمایش به‌صورت جدول هستند.
• سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) که داده‌ها معمولاً ساختاریافته هستند و ممکن است روابط زیادی وجود داشته باشد که باید به‌طور دقیق ثبت شوند.

پایگاه‌های داده NoSQL در سناریوهایی که داشتن ساختارهای داده انعطاف‌پذیر مهم است بهترین عملکرد را دارند. مانند:

• تحلیل‌های بلادرنگ داده‌های بزرگ که عملکرد سریع و مقیاس‌پذیر مهم است.
• پایگاه‌های داده رسانه‌های اجتماعی که بسیاری از داده‌های ورودی بدون ساختار و غیرقابل‌پیش‌بینی هستند.

استفاده از SQL و NoSQL در صنعت چیست؟

دو نمونه از صنایع که به پایگاه‌های داده SQL متکی هستند عبارت‌اند از:

• خرده‌فروشی: بسیاری از کسب‌وکارهای خرده‌فروشی از پایگاه‌های داده SQL استفاده می‌کنند؛ زیرا باید روابط پیچیده مرتبط با محصولات، حمل‌ونقل، فروش، مشتریان و اطلاعات تأمین‌کنندگان را مدیریت کنند. داده‌های آن‌ها نیز معمولاً ساختاریافته و قابل‌پیش‌بینی هستند.

• دولت و بخش عمومی: سازمان‌های دولتی تعداد زیادی از سوابق شهروندان و خدمات عمومی را که تحت قوانین نظارتی قرار دارند مدیریت می‌کنند. طبیعت ساختاریافته SQL به پایبندی به مقررات کمک می‌کند.

دو نمونه از صنایع که به پایگاه‌های داده NoSQL متکی هستند عبارت‌اند از:

• لجستیک و زنجیره تأمین: آن‌ها از پایگاه‌های داده NoSQL برای ردیابی بلادرنگ محموله‌ها، مدیریت موجودی و دیگر منابع داده متنوع و پویا در سراسر زنجیره تأمین استفاده می‌کنند. عملکرد و مقیاس‌پذیری NoSQL برای داده‌های بلادرنگ این صنعت را مناسب می‌کند.

• بازی‌های ویدئویی: صنعت بازی از پایگاه‌های داده NoSQL برای مدیریت داده‌های بازیکنان، جدول‌های برتر و تحلیل‌های درون‌بازی استفاده می‌کند. توانایی مقیاس‌پذیری افقی برای مدیریت حجم عظیمی از داده‌های تولیدشده توسط بازی‌های آنلاین چندنفره ضروری است.

نتیجه‌گیری

انتخاب میان پایگاه‌های داده SQL و NoSQL نقش مهمی در کارایی و موفقیت علم داده و توسعه برنامه‌ها ایفا می‌کند. تأثیر بر عملکرد، مقیاس‌پذیری و تطبیق‌پذیری با انواع داده به‌طور مستقیم بر پاسخگویی برنامه‌های مبتنی بر داده تأثیر می‌گذارد.

SQL با مدل رابطه‌ای ساختاریافته خود در سناریوهایی که داده‌ها به‌خوبی تعریف شده و روابط مهم هستند برجسته می‌شود و ازطریق ویژگی‌های ACID سازگاری فوری را تضمین می‌کند؛ درمقابل، پایگاه‌های داده NoSQL انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری را ارائه می‌کنند و به انواع داده‌های پویا و بدون ساختار که در برنامه‌های مدرن رایج هستند پاسخ می‌دهند.

پرسش‌های متداول

پایگاه داده NoSQL چه مزایایی در مقایسه با SQL دارد؟

پایگاه‌های داده NoSQL مقیاس‌پذیری افقی دارند که به آن‌ها امکان می‌دهد به‌سرعت با افزایش حجم داده‌ها سازگار شوند. این پایگاه‌ها انعطاف‌پذیری شِما (Schema) را ارائه می‌کنند که برای مدیریت داده‌های پویا و غیرقابل پیش‌بینی مناسب است؛ همچنین در ذخیره و پردازش داده‌های بزرگ (Big Data) و غیرساختاریافته بهتر عمل می‌کنند.

تفاوت‌های اصلی میان پایگاه داده‌های SQL و NoSQL چیست؟

پایگاه‌های داده SQL از مدل رابطه‌ای با شِمای ازپیش‌تعریف‌شده استفاده می‌کنند و برای داده‌های ساختاریافته مناسب هستند، درحالی‌که پایگاه‌های داده NoSQL شِمای پویا و انعطاف‌پذیری دارند و برای داده‌های غیرساختاریافته و پویا طراحی شده‌اند. SQL بر مقیاس‌پذیری عمودی و NoSQL بر مقیاس‌پذیری افقی تمرکز دارد.

چه زمانی باید از پایگاه داده SQL استفاده کنیم؟

زمانی که داده‌ها ساختاریافته و قابل‌پیش‌بینی هستند و به یکپارچگی و سازگاری فوری نیاز دارند، پایگاه‌های داده SQL مناسب‌تر هستند؛ برای مثال، در سیستم‌های مالی یا سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، SQL به‌دلیل پشتیبانی از ویژگی‌های ACID و شِمای ثابت بهترین عملکرد را دارد.

پایگاه داده NoSQL برای چه نوع برنامه‌هایی مناسب است؟

پایگاه‌های داده NoSQL برای برنامه‌هایی که به مدیریت داده‌های بزرگ و غیرساختاریافته نیاز دارند مناسب هستند. مثلاً در تحلیل‌های بلادرنگ داده‌های بزرگ، سیستم‌های مدیریت محتوا، پلتفرم‌های تجارت الکترونیک و برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی که داده‌های متنوع و پویا دارند NoSQL بهترین انتخاب است.

چگونه می‌توان بین پایگاه داده SQL و NoSQL انتخاب کرد؟

انتخاب میان SQL و NoSQL بستگی به نیازهای پروژه دارد. اگر داده‌ها ساختاریافته و روابط پیچیده دارند و یکپارچگی فوری مهم است، SQL مناسب‌تر است، اما اگر داده‌ها پویا و غیرساختاریافته هستند و نیاز به مقیاس‌پذیری افقی وجود دارد، NoSQL گزینه بهتری است؛ برای مثال، در برنامه‌های مالی SQL و در پایگاه‌های داده رسانه‌های اجتماعی NoSQL استفاده می‌شود.

یادگیری تحلیل داده را از امروز شروع کنید!

دنیای داده‌ها جذاب است و دانستن علم داده، توانایی تحلیل داده‌، یا بازاریابی مبتنی بر داده، شما را برای فرصت‌های شغلی بسیاری مناسب می‌کند. فارغ از رشته‌ و پیش‌زمینه‌، می‌توانید حالا شروع کنید و از سطح مقدماتی تا پیشرفته بیاموزید. اگر دوست دارید به این حوزه وارد شوید، پیشنهاد می‌کنیم با کلیک روی این لینک قدم اول را همین حالا بردارید.

مشاوران کافه‌تدریس به شما کمک می‌کنند مسیر یادگیری برای ورود به این حوزه را شروع کنید:

دوره جامع دیتا ساینس و ماشین لرنینگ