یکی از مواردی که افراد کنکوری ممکن است به آن توجه نکنند ذهن و تأثیر آن بر نتیجه آنان است. افراد موفق ذهنیت درست دارند و کسانی که نمی‌توانند به نتیجه مطلوب برسند ذهنیت بازنده دارند. این بازنمایی‌های ذهنی نقش مهمی در موفقیت و شکست ما دارند؛ اما این ذهنیت بازنده چیست و چگونه می‌توان آن را شناخت؟
نقش قدرت ذهن
نقش قدرت ذهن در زندگی ما به‌قدری زیاد است که اگر نتوانید به‌خوبی از آن بهره‌مند شوید، مشکلات و اتفاقات منفی زیادی برای شما رخ می‌دهد و ممکن است شما را چند سالی عقب بیندازد.
در نظر بگیرید که مغز ما نیز مانند عضلات بدن‌مان نیازمند فعالیت و ورزش است. با این کار شما رسیدن به اهداف خود را راحت‌تر می‌کنید؛ زیرا این مغز ماست که مشخص می‌کند ما قرار است چه کارهایی را انجام دهیم و باید چگونه به یک امر فکر کنیم.
اگر ذهن شما به‌صورت مداوم در جهت مثبت‌اندیشی کار کرده باشد، یاد می‌گیرد درمورد مسائل مختلف چگونه رفتار کند و چگونه پیشرفت شما را رقم بزند.
تأثیر افکار بر نتیجه کنکور
افکار شما که بخشی از ذهن شما هستند قدرت دارند. افکاری که اغلب آن‌ها را در سر می‌پرورانید تمایل به تحقق‌یافتن دارند. اگر افکار درست داشته باشید، کارهای درست‌تری خواهید کرد؛ درنتیجه بر نگرش، انتظارات، رفتار و اعمال شما تأثیر خواهند گذاشت.
در دوره کنکور شک، ترس و نگرانی بیشتر می‌شود. این عوامل می‌توانند شما را از مسیر دور کنند. این به‌آن معناست که باید ذهن خود را از افکار منفی و شک‌وتردید دور کنید.
در این میان مشاوران و افراد موفقی که این مسیر را طی کرده‌اند می‌توانند با انگیزه‌هایی که ایجاد می‌کنند بر افکار شما تأثیر مثبتی بگذارند.
قدرت ذهن یکی از قوی‌ترین و سودمندترین نیروهای شماست. این قدرت از افکار شما تشکیل یافته است. به‌شکلی اغراق‌شده و فارغ از تأثیر عوامل محیطی، حتی می‌توان گفت افکاری که از ذهن شما عبور می‌کنند مسئول هر چیزی هستند که در زندگی‌تان اتفاق می‌افتد. افکار غالب شما رفتار و اعمال شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اعمال و واکنش‌های شما را کنترل می‌کند.
افکارتان به‌هر شکل که باشد، زندگی‌تان نیز به‌همان شکل است؛ پس به‌خصوص در مسیر کنکور باید این را به خاطر داشته باشید که ذهنیت بازنده را در خود ایجاد نکنید و پرورش ندهید.
ذهنیت رتبه‌های برتر کنکور
رتبه‌های برتر همیشه ذهن برنده دارند. این به‌آن معنا نیست که در مسیر ناامید نمی‌شوند، اما آنان تلاش خود را می‌کنند تا از ناامیدی عبور کنند. آنان بعد از هر ناامیدی که در مسیر به وجود آمده با خود تکرار می‌کنند که:
- باز هم راهی برای جبران و ادامه مسیر وجود دارد.
- من توانایی رسیدن به هدفم را دارم؛ پس تلاش می‌کنم.
- مهم نیست چه رخ داده است؛ مهم این است که در این شرایط چه می‌توانم بکنم.
- درنهایت این خود من هستم که باید برای خود کاری بکنم.
- بهانه‌ها، ترس‌ها و کم‌کاری‌ها من را از هدفم دور می‌کنند.
- اینکه چه شده یا چه نشده است نباید بر من تأثیر بگذارد. درنهایت مهم این است که من برای رسیدن به هدفم تلاش می‌کنم.
این‌ها تفاوت رتبه‌برترها با دیگر افراد است. آنان، در کنار مطالعه و تلاش برای رسیدن به هدف خود، ذهن خود را هم برای رسیدن به آن آماده کرده‌اند.
ذهنیت بازنده چه ویژگی‌هایی دارد؟
بازندگان آن دسته از افراد هستند که در نیمه مسیر هم خود را در میان افراد رتبه برتر نمی‌بینند. این دسته دیگر تلاش خود را برای رسیدن به هدف اولیه نمی‌کنند و آن را رها می‌کنند. درحقیقیت، این دسته از افراد در ماراتن کنکور به آخر خط نمی‌رسند.
افراد بازنده خود را مقصر نمی‌دانند و عامل‌های دیگر، ازجمله محیط نامناسب، منابع نادرست، استادان غیرمسلط و غیره، را دلیل شکست خود می‌دانند.
این دسته از افراد برای شروع مطالعه هم برنامه درست ندارند و شروع را به اول هفته دیگر، اول ماه یا سال آینده موکول می‌کنند. فراموش نکنید که شما برای شروع مطالعه نیاز به رندبودن زمان ندارید. هر زمان که می‌توانید شروع کنید.
همان‌طور که گفتیم، شک‌ها در این دوره بیشتر می‌شوند. افراد موفق از این شک‌ها نمی‌ترسند و به هدف خود فکر می‌کنند، اما ذهنیت بازنده به خاطر اینکه از نشدن می‌ترسد، از ادامه مسیر دست می‌کشد. خستگی زیاد و نداشتن زمان مناسب نیز دو تله دیگر ذهنیت بازنده است.
یکی از مواردی که از افراد بازنده در کنکور می‌شنوید عادلانه‌نبودن کنکور است. این یکی از متداول‌ترین دلایلی است که این دسته برای نرسیدن‌های خود بیان می‌کنند.
اقدامات عملی برای ازمیان‌بردن ذهنیت بازنده چیست؟
- تمامی خواسته‌های خود را به‌طور شفاف روی کاغذ بیاورید؛ مثلاً رتبه خوب یک خواسته شفاف نیست، بلکه می‌توان نوشت رتبه n در رشته m در سال ۱۴۰۴.
- برای به‌دست‌آوردن هر خواسته بازه زمانی تعیین کنید. بدون تعیین بازه زمانی کار خاصی انجام نداده‌اید.
- برای رسیدن به این خواسته‌ها چه امکانات و منابعی لازم دارید؟ برای به‌دست‌آوردن آن‌ها هم برنامه‌ریزی کنید.
- هر روز بعد از خواب و هر شب قبل از خواب این فهرست را یک بار مرور کنید. هر شب از خود بپرسید امروز برای رسیدن به خواسته‌هایم چه اقداماتی انجام دادم؟ فردا اولین کاری که انجام خواهد داد چه خواهد بود؟
برنامه‌ریزی مکتوب، شروعی اصولی
توجه کنید که این فهرست باید تمامی خواسته‌های شما را دربرگیرد. دوم اینکه حتماً برنامه زمانبندی برای رسیدن به آن‌ها داشته باشید. برنامه‌ریزی یکی از کلیدی‌ترین اقدامات در زمان کنکور است. سوم اینکه به‌طور روزانه این فهرست را مرور کنید.
این کار به این می‌ماند که مرتب به ذهن خود یادآوری کنید باید چه چیزی را در دنیای بیرون جست‌وجو کند.