فن بیان چیست و بر کیفیت برگزاری کلاس آنلاین و وبینار چه تأثیری می‌گذارد؟ در این مطلب قرار است به این پرسش پاسخ دهیم و توضیح دهیم چطور مهارت در فن بیان از شما مدرس و سخنران بهتری می‌سازد. در اینجا نکات مهم درباره‌ی فن بیان برای برگزاری کلاس آنلاین را هم برای‌تان آورده‌ایم. فن بیان ازجمله مهارت‌های ارتباطی بسیار مهم است که بسیاری از مدرسان و سخنرانان از آن بی‌بهره هستند. شما می‌توانید با یادگیری و تمرین آن در برگزاری کلاس مجازی به یادگیری عمیق‌تری دست یابید و موفق‌تر باشید.
فن بیان چیست و چه کاربردی در برگزاری کلاس آنلاین دارد
احتمالاً افرادی را دیده‌اید که در همان دیدار اول شما را به خودشان جذب کرده باشند. معمولاً از این ویژگی با عنوان کاریزما یاد می‌کنیم و اغلب آن را امری ذاتی می‌دانیم. نکته‌ی مهم اینجاست که این کیفیت اصلاً ذاتی است و شما می‌توانید آن را به دست بیاورید. تأثیر این ویژگی بر موفقیت در تدریس و سخنرانی کاملاً مشهود است. فن بیان نیز جز مهارت‌هایی است که شما با داشتن آن می‌توانید کاریزماتیک باشید.
فن بیان چیست و چه چیزهایی در آن اهمیت دارد؟
فن بیان یا Speaking Skills یکی از مهارت‌های ارتباطی (Communication Skills) است. فن بیان، در کنار خوش‌صحبتی، حاضرجوابی، طنزگویی، بداهه‌صحبت‌کردن و غیره، ازجمله مهارت‌های ارتباطی مهمی است که شما باید آن را به دست آورید.
فن بیان مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که به شما کمک می‌کند موضوع و محتوایی را به‌بهترین و رساترین شکل ممکن به‌صورت شفاهی بیان کنید. درواقع، وقتی از فن بیان صحبت می‌کنیم، اصلاً به محتوای کلام کاری نداریم؛ همچنین انتخاب واژگان یا نحوه‌ی چینش آن‌ها در کنار هم (نحو) در درجه‌ی بعدی اهمیت قرار دارد. در پاسخ به پرسش فن بیان چیست با موضوع‌هایی از این دست سروکار داریم:
- تلفظ درست حروف
- بیان دقیق و واضح کلمات
- ادای درست آهنگ جملات
- سرعت بیان کلمات و جملات
- کنترل حجم صدا و رسایی آن
- زیروبمی صدا
- استفاده‌ی درست از درنگ‌ها و بجابودن آن‌ها
- کنترل تکیه‌کلام‌ها
- نحوه‌ی تنفس در هنگام صحبت‌کردن
- کیفیت صدا و خش‌دارنبودن آن
- مدیریت استرس یا فشار روانی در هنگام صحبت‌کردن
- مدیریت زبان بدن
- برقراری صحیح ارتباط چشمی
فن بیان: هنر نشانه‌گذاری کلام، مهارت انتقال احساس
به‌عبارت دقیق‌تر، در پاسخ به پرسش فن بیان چیست تمرکز ما بیشتر بر بخش صوری صحبت‌کردن است؛ می‌گوییم بیشتر، چون تشخیص اینکه در کجا و در چه زمان چطور صحبت کنیم با محتوای کلام ما ارتباط مستقیم دارد.
فن بیان را می‌توانید به علائم نوشتاری، ازجمله نقطه و کاما و نقطه‌کاما و پرانتز و غیره، تشبیه کنید؛ همان‌طور که بدون این نشانه‌ها متن نمی‌تواند رسا باشد، بدون مهارت فن بیان کلام شما تأثیرگذاری خود را از دست می‌دهد.
اگر شما هم از آن دسته افراد هستید که گمان می‌کنند متن برای تأثیرگذاری باید احساس داشته باشد و آن را منتقل کند، پس حتماً باید مهارت فن بیان را یاد بگیرید؛ هیچ احساسی بدون استفاده‌ی درست از این مهارت منتقل نمی‌شود.
نکات مهم درباره‌ی فن بیان
گفتیم که فن بیان از شما مدرس و سخنران بهتر و موفق‌تری می‌سازد. تشخیص اینکه آیا شما فن بیان خوبی دارید یا نه فقط با مخاطب است، درست همانند اینکه شاگردان و مخاطبان شما تشخیص می‌دهند که شما مدرس یا سخنران خوبی هستید یا نه. شما برای پیداکردن مهارت در فن بیان باید کلاس بروید و تمرین کنید؛ بااین‌حال دانستن نکات مهم درباره‌ی فن بیان به شما کمک فراوانی می‌کند.
در اینجا چند مورد از نکات مهم درباره‌ی فن بیان را آورده‌ایم:
- کسی که فن بیان خوبی دارد لزوماً نه پرحرف است، نه خوش‌صدا و نه حاضرجواب. فن بیان را با مقوله‌های دیگر اشتباه نگیرید.
- کسی که فن بیان خوبی دارد قرار نیست دوبلور شود؛ فن بیان دوبلوری نیست.
- قبل از شروع کلاس یا سخنرانی صدای‌تان را آماده کنید، درست مانند گرم‌کردن در ورزش.
- از شنیدن صدای خودتان خجالت نکشید؛ به صدای خودتان گوش کنید.
- بلندی یا پایین‌بودن تن صدا جای تأکیدها را به مخاطب نشان می‌دهد؛ به آن‌ها دقت کنید.
- تکیه‌کلام‌های معنادار، مانند واقعاً و بنابراین و غیره، و تکیه‌کلام‌های بی‌معنا و مِن‌مِن‌کردن‌ها را از کلام‌تان حذف کنید.
- خودتان را بشناسید؛ تفاوت تنش روانی حاصل از تدریس یا سخنرانی و استرس را درک کنید و آن را کنترل کنید.
- فن بیان بدون مدیریت زبان بدن به کار شما نخواهد آمد.
- ارتباط چشمی را فراموش نکنید؛ هم استرس شما را کنترل می‌کند و هم اعتمادبه‌نفس شما را بالا می‌برد و درضمن، به اجرای بهتر فن بیان کمک می‌کند.
- زیاد مطالعه کنید؛ انتخاب واژگان دست شما را برای ضرباهنگ کلام باز می‌گذارد و از شما آدم جذاب‌تری می‌سازد.
- تلفظ دقیق کلمات را رعایت کنید.
مهارت‌های برگزاری کلاس آنلاین را یاد بگیرید
اگر می‌خواهید مدرس یا سخنران خوبی باشید و کلاس‌های آنلاین و وبینارهای موفق‌تر و پرمخاطب‌تری برگزار کنید باید مهارت‌های برگزاری کلاس مجازی را یاد بگیرید. کم نیستند استادانی که در برگزاری کلاس‌های حضوری و غیرمجازی مشهور هستند، اما از برگزاری کلاس آنلاین تجربه‌ی خوبی ندارند؛ دلیل آن هم صرفاً به مهارت‌های برگزاری این نوع کلاس بازمی‌گردد.
پیش از این درباره‌ی مقتضیات برگزاری کلاس آنلاین و وبینار گفته‌ایم و برای نمونه توضیح داده‌ایم که چرا باید کلاس آنلاین تعاملی برگزار کنیم و چگونه می‌توانیم این کار را انجام دهیم؟ مهارت‌های ارتباطی و ازجمله فن بیان هم یکی از مقتضیات این نوع از تدریس از راه دور است.
برای آشنایی با مهارت‌های برگزاری کلاس آنلاین و وبینار مطالعه‌ی این مطلب را هم به شما پیشنهاد می‌کنیم: