انتخاب رشته MBA در ایران به‌ویژه برای داوطلبان کنکور کارشناسی‌ارشد، یکی از تصمیم‌های سرنوشت‌ساز در مسیر شغلی و تحصیلی محسوب می‌شود. دانشگاه‌های برتر کشور مانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه امیرکبیر هر سال میزبان تعداد محدودی از دانشجویان این رشته پرطرفدار هستند. آگاهی از ظرفیت MBA این دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر می‌تواند به داوطلبان کمک کند تا انتخاب رشته‌ای دقیق‌تر و استراتژیک‌تر داشته باشند. در این مقاله، علاوه بر معرفی کوتاه دانشگاه‌های برتر MBA ایران، روند تغییر ظرفیت پذیرش آن‌ها طی سه سال اخیر بررسی و مقایسه خواهد شد.
- 1. ظرفیت MBA دانشگاه صنعتی شریف
- 2. ظرفیت MBA – دانشگاه صنعتی شریف (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 3. ظرفیت MBA در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- 4. ظرفیت MBA – دانشگاه صنعتی امیرکبیر (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 5. ظرفیت MBA در دانشگاه تهران
- 6. ظرفیت MBA – دانشگاه تهران (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 7. ظرفیت MBA در دانشگاه خوارزمی
- 8. ظرفیت MBA – دانشگاه خوارزمی (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 9. ظرفیت MBA در دانشگاه خواجه نصیر
- 10. ظرفیت MBA – دانشگاه خواجه نصیر (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 11. معرفی MBA در دانشگاه شهید بهشتی
- 12. ظرفیت MBA – دانشگاه شهید بهشتی (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 13. ظرفیت MBA در دانشگاه الزهرا
- 14. ظرفیت MBA – دانشگاه الزهرا (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 15. ظرفیت MBA در دانشگاه علم و صنعت
- 16. ظرفیت MBA – دانشگاه علم و صنعت (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 17. ظرفیت MBA در دانشگاه علامه طباطبایی
- 18. ظرفیت MBA – دانشگاه علامه طباطبایی (مقایسه ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
- 19. مقایسه کلی ظرفیت‌ها
- 20. با دپارتمان MBA کافه‌تدریس، رتبه‌برتر کنکور ارشد شوید!
ظرفیت MBA دانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه صنعتی شریف یکی از مهم‌ترین مراکز آموزش مدیریت در ایران است که از سال ۱۳۷۹ با راه‌اندازی دانشکده مدیریت و اقتصاد، پذیرش دانشجو در مقطع MBA را آغاز کرد. طی دو دهه گذشته ظرفیت پذیرش این رشته در شریف تغییرات زیادی داشته است؛ از رشد چشمگیر در سال‌های ابتدایی تا کاهش قابل‌توجه در دولت دهم، که حتی در سال ۱۳۹۲ ظرفیت رسمی آن به صفر رسید. البته با اعتراض داوطلبان، همان سال تنها ۳۰ نفر در نوبت روزانه پذیرش شدند.
در سال‌های اخیر دوباره روند افزایشی ظرفیت دیده می‌شود و حالا شریف به‌عنوان یکی از برترین دانشگاه‌های MBA ایران مقصد اصلی بسیاری از داوطلبان است. تقریباً همه‌ی داوطلبان در انتخاب رشته‌ی MBA، ابتدا دانشگاه شریف را به‌عنوان گزینه‌ی اول خود در نظر می‌گیرند و این موضوع جایگاه منحصربه‌فرد شریف را در میان دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد.
نکته مهم: ظرفیت‌های اعلام‌شده شامل سهمیه‌های ۵ درصدی و ۲۵ درصدی ایثارگران نیز می‌شود. بنابراین آمار واقعی پذیرش آزاد ممکن است کمتر از اعداد درج‌شده در دفترچه باشد.
در جدول زیر ظرفیت سه سال اخیر (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴) به تفکیک گرایش و نوبت روزانه/شبانه ارائه شده است:
ظرفیت MBA در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران) از سال ۱۳۹۰ با راه‌اندازی دانشکده مدیریت، علم و فناوری، رشته‌ی MBA را به‌طور رسمی ارائه کرد. در سال‌های ابتدایی، این دوره با هدف جذب متقاضیان بین‌المللی به زبان انگلیسی برگزار می‌شد و حتی آزمون ورودی مستقلی جدا از سازمان سنجش داشت. اما در سال‌های اخیر پذیرش دانشجویان MBA در امیرکبیر صرفاً از طریق کنکور سراسری MBA انجام می‌شود.
بررسی ظرفیت سه سال اخیر نشان می‌دهد که این دانشگاه گرایش‌های بازاریابی، فناوری و مالی را با ظرفیت تقریباً مشابه ارائه می‌دهد. در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ ظرفیت هر گرایش ۱۰ نفر در نوبت روزانه بوده است، اما در سال ۱۴۰۴ این عدد به ۹ نفر کاهش یافته و جمع کل پذیرش از ۳۰ نفر به ۲۷ نفر رسیده است. امیرکبیر یکی از سه مقصد اصلی داوطلبان MBA در کنار دانشگاه‌های صنعتی شریف و تهران محسوب می‌شود.
ظرفیت MBA در دانشگاه تهران
دانشگاه تهران از سال ۱۳۹۲ با تأسیس گروه آموزشی MBA در دانشکده مدیریت، فعالیت خود را در این رشته آغاز کرد. در سال‌های ابتدایی، تمامی ۷ گرایش رشته MBA ارائه می‌شد، اما در مقاطعی برخی گرایش‌ها غیرفعال شدند. برای مثال، گرایش سیستم‌های اطلاعاتی مدتی از دفترچه حذف شده بود اما از سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ دوباره در لیست گرایش‌های فعال دانشکده مدیریت قرار گرفت.
دانشکده مدیریت دانشگاه تهران که در منطقه گیشا (غرب تهران) قرار دارد، امروز یکی از قطب‌های اصلی آموزش MBA در ایران محسوب می‌شود.
بررسی داده‌های سه سال اخیر نشان می‌دهد ظرفیت پذیرش MBA در دانشگاه تهران تغییرات مهمی داشته است. در سال ۱۴۰۲ مجموع ظرفیت تنها ۲۷ نفر بود، اما در سال ۱۴۰۳ این عدد با جهشی بزرگ به ۶۰ نفر رسید و در سال ۱۴۰۴ نیز همین ظرفیت حفظ شد. بازگشت گرایش سیستم‌های اطلاعاتی و اضافه شدن گرایش‌های دیگر مانند عملیات و مالی، نقش پررنگی در این افزایش داشته است. این روند نشان می‌دهد که دانشگاه تهران در حال تقویت جایگاه خود در رقابت با دانشگاه‌های صنعتی شریف و امیرکبیر است.
ظرفیت MBA در دانشگاه خوارزمی
دانشگاه خوارزمی از سال ۱۳۹۲ با راه‌اندازی رشته‌ی MBA در دانشکده مدیریت خود وارد جمع برگزارکنندگان این رشته شد. هرچند از نظر شهرت ممکن است کمتر از دانشگاه‌هایی مثل خواجه نصیر یا علم و صنعت شناخته شود، اما به لحاظ کیفیت آموزشی و تنوع گرایش‌هاتوانسته جایگاه قابل‌توجهی در میان داوطلبان کنکور MBA پیدا کند.
بر اساس داده‌های سه سال اخیر، ظرفیت پذیرش MBA در خوارزمی روندی افزایشی ملایم داشته است. در سال ۱۴۰۲ ظرفیت کل ۴۰ نفر بود که در سال ۱۴۰۳ به ۴۲ نفر و در سال ۱۴۰۴ به ۴۵ نفر رسید.
-
گرایش‌هایی مثل استراتژی، بازاریابی، رفتار سازمانی، سیستم‌های اطلاعاتی و عملیات تقریباً ظرفیت ثابتی داشته‌اند.
-
بیشترین تغییر مربوط به گرایش مالی است که از ۵ نفر (۱۴۰۲) به ۷ نفر (۱۴۰۳) و سپس به ۹ نفر (۱۴۰۴) افزایش یافته است.
-
گرایش بازاریابی نیز با ظرفیت پایدار ۷ نفر طی سه سال اخیر حفظ شده است.
این روند نشان می‌دهد که دانشگاه خوارزمی به‌تدریج در حال تقویت برخی گرایش‌ها به‌ویژه مالی و رفتار سازمانی است و تلاش می‌کند تعادل مناسبی میان رشته‌های مختلف MBA برقرار کند.
ظرفیت MBA در دانشگاه خواجه نصیر
دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی طی سال‌های اخیر اقدام به راه‌اندازی رشته‌ی MBA کرده است. این رشته در کنار گروه‌های فعال مالی، فناوری اطلاعات (IT) و سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی ارائه می‌شود. با این حال، روند تغییر ظرفیت‌ها نشان می‌دهد که توسعه‌ی MBA در این دانشگاه هنوز در حال شکل‌گیری است و چشم‌انداز مشخصی مانند دانشگاه‌های قدیمی‌تر (شریف، تهران، امیرکبیر) ندارد.
بر اساس داده‌های سه سال اخیر:
-
در سال ۱۴۰۲ تنها ۶ دانشجو (گرایش بازاریابی، روزانه و شبانه) پذیرش شدند.
-
در سال ۱۴۰۳ ظرفیت به شکل قابل توجهی افزایش یافت و مجموعاً ۱۶ نفر در چهار گرایش بازاریابی، عملیات و زنجیره تأمین، سیستم‌های اطلاعاتی و مالی پذیرش شدند.
-
در سال ۱۴۰۴ نیز ظرفیت روی همان ۱۶ نفر تثبیت شد.
بنابراین، می‌توان گفت که دانشگاه خواجه نصیر هنوز در حال آزمون و خطا برای تثبیت جایگاه خود در حوزه MBA است و برنامه‌ریزی بلندمدت آن نسبت به دانشگاه‌های مطرح کشور کمی مبهم به نظر می‌رسد.
معرفی MBA در دانشگاه شهید بهشتی
رشته‌ی مدیریت کسب‌وکار (MBA) در دانشگاه شهید بهشتی ابتدا با دوره‌های یک‌ساله‌ی آزاد آغاز شد و پس از آن، دانشکده مدیریت این دانشگاه تصمیم گرفت پذیرش دانشجو را از طریق کنکور سراسری MBA و در قالب گرایش استراتژی انجام دهد.
بررسی روند شش سال اخیر نشان می‌دهد که این دانشگاه در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ عملاً پذیرشی در رشته MBA نداشت. اما از سال ۱۴۰۲ دوباره با ظرفیت محدود وارد عرصه شد و تنها ۳ دانشجو در گرایش استراتژی پذیرش کرد. همین ظرفیت در سال ۱۴۰۳ نیز تکرار شد، اما در سال ۱۴۰۴ رشته MBA در دفترچه بهشتی حذف شد و پذیرشی صورت نگرفت.
این روند نشان می‌دهد که دانشگاه شهید بهشتی برنامه‌ریزی پایدار و بلندمدتی برای توسعه MBA نداشته است. برخلاف دانشگاه‌هایی مثل شریف، تهران یا امیرکبیر که در حال گسترش ظرفیت و تنوع گرایش‌ها هستند، در بهشتی این رشته در حد یک گرایش کوچک باقی مانده و حتی در برخی سال‌ها به‌طور کامل از چرخه پذیرش حذف شده است.
ظرفیت MBA در دانشگاه الزهرا
دانشگاه الزهرا (ویژه بانوان) در دهه‌ی ۹۰ با راه‌اندازی گروه MBA در مقطع کارشناسی‌ارشد، به جمع دانشگاه‌های برگزارکننده این رشته پیوست. در سال‌های ابتدایی، گرایش‌های بازاریابی (سال‌های ۹۶ و ۹۷) و سپس استراتژی (سال ۹۸) به‌صورت محدود ارائه می‌شد.
بررسی ظرفیت سه سال اخیر نشان می‌دهد که این دانشگاه همچنان سیاست پذیرش محدود در MBA را دنبال می‌کند:
-
در سال ۱۴۰۲ تنها ۱۲ نفر (۱۰ نفر روزانه در گرایش استراتژی + ۲ نفر شبانه) پذیرش شدند.
-
در سال ۱۴۰۳ ظرفیت کاهش یافت و به ۷ نفر در گرایش استراتژی رسید.
-
در سال ۱۴۰۴ رشته MBA با تغییر گرایش، تنها در حوزه‌ی منابع انسانی و رفتار سازمانی با ظرفیت ۸ نفر روزانه ارائه شد.
این تغییرات نشان می‌دهد که دانشگاه الزهرا بیشتر بر پذیرش در یک گرایش مشخص در هر دوره تمرکز دارد و برنامه‌ای برای پوشش گسترده‌ی گرایش‌های مختلف MBA نداشته است. همچنین باید توجه داشت که پذیرش این دانشگاه صرفاً ویژه بانوان است.
ظرفیت MBA در دانشگاه علم و صنعت
دانشگاه علم و صنعت از سال تحصیلی ۹۰-۹۱ و از طریق دانشکده مهندسی پیشرفت وارد حوزه‌ی رشته‌ی MBA شد. هدف اولیه‌ی این دانشکده، توسعه‌ی تمدن نوین اسلامی در قالب نظریه‌پردازی و الگوسازی فرهنگی عنوان شده بود. از همان ابتدا پذیرش در این دانشکده فقط ویژه آقایان بوده و این سیاست تا امروز نیز ادامه دارد.
در سال‌های ابتدایی، گرایش‌های تکنولوژی و توسعه اقتصادی ارائه می‌شد، اما در سال‌های اخیر فعالیت آموزشی دانشکده صرفاً روی دو گرایش استراتژی و بازاریابی متمرکز شده است.
بررسی آمار سه سال اخیر نشان می‌دهد که ظرفیت پذیرش MBA در دانشگاه علم و صنعت نوسان زیادی داشته است:
-
در سال ۱۴۰۲ تنها ۱۰ نفر در دو گرایش پذیرش شدند.
-
در سال ۱۴۰۳ ظرفیت به شکل جهشی به ۴۰ نفر (۱۰ روزانه و ۱۰ شبانه در هر گرایش) افزایش یافت.
-
اما در سال ۱۴۰۴ مجدداً کاهش پیدا کرد و ظرفیت به ۲۱ نفر (۱۰ نفر استراتژی و ۱۱ نفر بازاریابی) رسید.
این نوسانات نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی ظرفیت در این دانشگاه هنوز ثبات چندانی ندارد و نسبت به دانشگاه‌های بزرگ‌تر مثل شریف یا تهران کمتر قابل پیش‌بینی است.
ظرفیت MBA در دانشگاه علامه طباطبایی
دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی پس از تجربه‌ی موفق برگزاری دوره‌های آزاد یک‌ساله MBA، تصمیم گرفت این رشته را به‌صورت رسمی در مقطع کارشناسی‌ارشد ارائه کند. سیاست این دانشگاه از ابتدا بر توسعه تدریجی و بلندمدت رشته MBA استوار بوده و همین باعث شده گرایش‌های متنوعی مانند بازاریابی، فناوری، مالی و منابع انسانی را در سال‌های اخیر پوشش دهد.
بررسی ظرفیت سه سال اخیر نشان می‌دهد که علامه با وجود نوسانات، همچنان یکی از بازیگران مهم در آموزش MBA کشور است:
-
در سال ۱۴۰۲ مجموعاً ۳۴ نفر پذیرش شدند (بازاریابی، فناوری و مالی).
-
در سال ۱۴۰۳ ظرفیت به ۲۸ نفر کاهش یافت، اما تنوع گرایش‌ها افزایش پیدا کرد و منابع انسانی و رفتار سازمانی نیز به مجموعه گرایش‌های فعال اضافه شد.
-
در سال ۱۴۰۴ ظرفیت کل به ۱۸ نفر کاهش پیدا کرد و پذیرش فقط در دو گرایش فناوری و منابع انسانی ادامه یافت.
این روند نشان می‌دهد که دانشگاه علامه با وجود کاهش ظرفیت در سال‌های اخیر، همچنان به دنبال حفظ تنوع گرایش‌ها و تمرکز بر برنامه‌های پایدار بلندمدت در حوزه MBA است.
مقایسه کلی ظرفیت‌ها
مرور ظرفیت پذیرش رشته MBA در دانشگاه‌های برتر کشور طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این رشته همچنان جایگاه ویژه‌ای در میان داوطلبان کارشناسی‌ارشد دارد. اگرچه برخی دانشگاه‌ها مانند شریف، تهران و امیرکبیر روندی افزایشی یا تثبیت‌شده داشته‌اند، دانشگاه‌هایی مانند شهید بهشتی یا الزهرا پذیرش بسیار محدود یا حتی مقطعی را تجربه کرده‌اند.
به‌طور کلی می‌توان گفت که:
-
شریف و تهران همچنان قطب اصلی MBA در ایران هستند.
-
امیرکبیر با ظرفیت ثابت در حال تثبیت جایگاه خود است.
-
خوارزمی و علامه با وجود نوسانات، برنامه‌های بلندمدت برای توسعه دارند.
-
دانشگاه‌هایی مثل بهشتی، علم و صنعت و خواجه نصیر سیاست‌های پذیرشی متغیری داشته‌اند که پیش‌بینی آینده آن‌ها را دشوار می‌کند.
با دپارتمان MBA کافه‌تدریس، رتبه‌برتر کنکور ارشد شوید!
اگر قصد دارید در کنکور کارشناسی‌ارشد مدیریت کسب‌وکار (MBA) بدرخشید، کلاس‌های آنلاین کنکور MBA کافه‌تدریس بهترین گزینه برای شماست. این دوره‌ها به شما کمک می‌کنند تا با یک برنامه‌ریزی اصولی و جامع، مسیر موفقیت در آزمون را هموار کنید.
در دپارتمان MBA کافه‌تدریس جمعی از برترین استادان کنکور ارشد MBA حضور دارند و شما می‌توانید بدون محدودیت مکانی، از هر نقطه‌ی کشور به کامل‌ترین آموزش‌ها دسترسی داشته باشید.
برای آشنایی بیشتر با کلاس‌های آنلاین دپارتمان MBA کافه‌تدریس روی لینک زیر کلیک کنید:
کلاس‌های آنلاین کنکور ارشد MBA
۱. آیا دانشگاه شهید بهشتی هنوز رشته MBA را ارائه می‌دهد؟
بله. پس از چند سال وقفه، دانشگاه شهید بهشتی از سال ۱۴۰۲ دوباره پذیرش در رشته MBA را آغاز کرد. این پذیرش محدود و تنها در گرایش استراتژی بود (۳ نفر در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳). با این حال در سال ۱۴۰۴ رشته MBA در این دانشگاه مجدداً ارائه نشد.
۲. بهترین دانشگاه برای تحصیل در رشته MBA کدام است؟
بهترین و اولین دانشگاه ارائه‌دهنده MBA در ایران دانشگاه صنعتی شریف است. پس از آن، دانشگاه‌های تهران و امیرکبیر معتبرترین مقاصد تحصیلی برای داوطلبان MBA به شمار می‌روند.
۳. ظرفیت اعلام‌شده برای MBA شامل سهمیه‌ها هم می‌شود؟
بله. تمام ظرفیت‌های درج‌شده در دفترچه شامل سهمیه‌های ۵ و ۲۵ درصدی ایثارگران نیز هستند. بنابراین ظرفیت آزاد برای داوطلبان عادی کمتر از عدد اعلام‌شده است.
۴. رشته MBA چه گرایش‌هایی دارد؟
رشته MBA در ایران معمولاً با ۷ گرایش اصلی ارائه می‌شود:
-
مالی
-
بازاریابی
-
منابع انسانی و رفتار سازمانی
-
استراتژی
-
فناوری
-
عملیات و زنجیره تأمین
-
سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات
البته همه‌ی این گرایش‌ها در تمام دانشگاه‌ها فعال نیستند و برخی دانشگاه‌ها فقط یک یا دو گرایش ارائه می‌دهند.
۵. آیا پذیرش MBA در برخی دانشگاه‌ها فقط ویژه آقایان یا بانوان است؟
بله.
-
دانشگاه علم و صنعت فقط دانشجوی آقا در رشته MBA پذیرش می‌کند.
-
دانشگاه الزهرا پذیرش MBA را فقط برای خانم‌ها انجام می‌دهد.
۶. وضعیت ظرفیت MBA در سال‌های اخیر چگونه بوده است؟
بر اساس آمار ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴:
-
شریف و تهران روندی افزایشی یا تثبیت‌شده دارند.
-
امیرکبیر ظرفیت تقریباً ثابت اما محدود دارد.
-
خوارزمی و علامه با وجود نوسانات، برنامه‌های بلندمدت برای توسعه MBA دارند.
-
بهشتی، علم و صنعت و خواجه نصیر ظرفیت‌های محدودی ارائه داده‌اند که نشان‌دهنده‌ی سیاست‌های پذیرشی متغیر است.
۷. آیا بازار کار رشته MBA در ایران اشباع می‌شود؟
با توجه به تنوع بالای بازار کار در حوزه‌های مدیریت، مشاوره، بازاریابی، مالی، استراتژی و فناوری، احتمال اشباع بازار کار در کوتاه‌مدت پایین است. پیش‌بینی می‌شود که تا یک دهه‌ی آینده نیز فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان MBA همچنان گسترده باشد.