هوش مصنوعی محدود یا Narrow AI چست؟ این نوع هوش مصنوعی به‌عنوان هوش مصنوعی ضعیف نیز شناخته می‌شود. هوش مصنوعی محدود به سیستم‌های هوش مصنوعی اطلاق می‌شود که برای انجام‌دادن یک کار خاص طراحی شده‌اند و تحت مجموعه محدودی از محدودیت‌ها عمل می‌کنند.
معرفی هوش مصنوعی محدود
هوش مصنوعی محدود یا Narrow AI وظیفه‌های خاصی مانند تشخیص صدا یا تجزیه‌وتحلیل تصویر را انجام می‌دهد. این رایج‌ترین نوع هوش مصنوعی است که ما در زندگی روزمره با آن مواجه می‌شویم؛ برای مثال می‌توان به دستیارهای صوتی تلفن‌هایمان مانند سیری و دستیار گوگل، الگوریتم‌های توصیه‌ای که توسط نتفلیکس و آمازون استفاده می‌شود و هوش مصنوعی که خودروهای خودران را فعال می‌کند اشاره کرد.
هوش مصنوعی محدود برای انجام‌دادن وظایفی طراحی شده است که معمولاً به هوش انسانی نیاز دارند، اما تحت مجموعه‌ای از محدودیت‌ها عمل می‌کند و مختص همان کار است. درک یا آگاهی ندارد، بلکه از قوانین از پیش‌برنامه‌ریزی‌شده پیروی می‌کند یا الگوهایی را از داده‌ها می‌آموزد؛ برای مثال، یک هوش مصنوعی محدود که برای تشخیص تصویر طراحی شده است می‌تواند اشیا را در تصاویر شناسایی کند؛ زیرا روی مجموعه داده‌ای از تصاویر با اشیا برچسب‌گذاری‌شده آموزش داده شده است، نه به‌این دلیل که درک می‌کند آن شیء چیست.
تفاوت هوش مصنوعی محدود و هوش عمومی مصنوعی
اصطلاح «Narrow AI» برای متمایزکردن این نوع هوش مصنوعی از هوش عمومی مصنوعی (AGI) که به‌عنوان هوش مصنوعی قوی نیز شناخته می‌شود استفاده می‌شود. AGI به نوعی از هوش مصنوعی اشاره می‌کند که توانایی درک، یادگیری و به‌کارگیری دانش را در طیف وسیعی از وظیفه‌ها، بسیار شبیه به یک انسان، دارد؛ درمقابل، Narrow AI برای کارهای خاص طراحی شده است و توانایی انجام‌دادن کارهای خارج از محدوده طراحی‌شده خود را ندارد.
Narrow AI به‌این دلیل استفاده می‌شود که می‌تواند وظایف خاصی را با کارایی و دقت بیشتری در مقایسه با انسان‌ها انجام دهد. این هوش مصنوعی می‌تواند 24/7 بدون وقفه کار کند، نیازی به حقوق ندارد و می‌تواند حجم زیادی از داده‌ها را به سرعت پردازش کند. این امر، به‌ویژه، برای کارهایی که تکراری، وقت‌گیر یا خطرناک برای انسان هستند مفید است.
برای مطالعه درباره هوش عمومی مصنوعی کلیک کنید:
نمونه‌هایی از برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی محدود در دنیای واقعی
Narrow AI کاربرد خود را در بسیاری از حوزه‌ها پیدا می‌کند، برای مثال:
دستیارهای صوتی
سیری، الکسا و دستیار گوگل نمونه‌هایی از هوش مصنوعی محدود هستند که برای درک و پاسخگویی به دستورهای صوتی، انجام‌دادن کارهایی مانند تنظیم آلارم، برقراری تماس تلفنی و پاسخ‌دادن به سؤالات طراحی شده‌اند.
سیستم‌های توصیه
الگوریتم‌های توصیه مورداستفاده پلتفرم‌هایی مانند Netflix، Amazon و Spotify نمونه‌هایی از Narrow AI هستند. آن‌ها رفتار و ترجیحات کاربر را برای توصیه فیلم‌ها، محصولات یا آهنگ‌ها تجزیه‌وتحلیل می‌کنند.
فیلترکردن ایمیل
سرویس‌های ایمیل مانند Gmail از Narrow AI برای فیلتر کردن ایمیل‌های اسپم و دسته‌بندی ایمیل‌های دریافتی در پوشه‌های مختلف استفاده می‌کنند.
پیش‌بینی آب‌وهوا
پیش‌بینی دما، بارش و دیگر شرایط بر اساس داده‌های آب‌وهوا از دیگر کاربردهای هوش مصنوعی محدود است.
مزیت‌های Narrow AI چیست؟
هوش مصنوعی محدود چندین مزیت را ارائه می‌کند:
بهره‌وری
سیستم‌های Narrow AI می‌توانند وظایف خاصی را با کارایی و دقت بیشتری در مقایسه با انسان‌ها انجام دهند و زمان و تلاش لازم برای تکمیل این وظیفه‌ها را کاهش دهند.
دسترسی
برخلاف انسان‌ها، سیستم‌های Narrow AI می‌توانند ۲۴ ساعته بدون وقفه کار کنند و خدمات ثابتی ارائه کنند. همچنین می‌توان آن‌ها را برای مطابقت با تقاضا برای یک کار خاص به‌راحتی بزرگ یا کوچک کرد.
کاهش خطای انسانی
با خودکارکردن وظیفه‌ها Narrow AI می‌تواند به کاهش احتمال خطای انسانی کمک کند.
بهبود ایمنی
در صنایع خاصی، مانند تولید یا حمل‌ونقل، هوش مصنوعی محدود می‌تواند با انجام‌دادن وظایف خطرناک یا تکراری خطرناک برای کارگران انسانی به بهبود ایمنی کمک کند.
محدودیت‌های Narrow AI چیست؟
هوش مصنوعی محدود، با وجود مزیت‌هایش، محدودیت‌هایی نیز دارد:
انعطاف‌پذیرنبودن
سیستم‌های هوش مصنوعی محدود برای وظایف خاصی طراحی شده‌اند و نمی‌توانند کارهای خارج از محدوده طراحی‌شده خود را انجام دهند. نمونه‌ای از این موضوع را می‌توان در سیستم‌های تشخیص گفتار مشاهده کرد. این سیستم‌ها برای تشخیص و رونویسی گفتار انسان طراحی شده‌اند، اما نمی‌توانند با لهجه‌ها یا گویش‌هایی که خارج از محدوده طراحی‌شده‌شان هستند خوب کار کنند؛ برای مثال، یک سیستم تشخیص گفتار که برای انگلیسی امریکایی طراحی شده ممکن است برای رونویسی دقیق لهجه اسکاتلندی مشکل داشته باشد که به خطا در رونویسی بینجامد.
وابستگی به داده‌ها
عملکرد سیستم‌های Narrow AI به‌شدت به کیفیت و کمیت داده‌هایی که روی آن‌ها آموزش دیده‌اند بستگی دارد؛ برای مثال، در حوزه تشخیص چهره، اگر سیستم هوش مصنوعی روی مجموعه داده‌ای که به‌اندازه کافی متنوع نیست آموزش داده شود، ممکن است در تشخیص دقیق چهره افراد از نژادها یا قومیت‌های خاص مشکل داشته باشد. این امر می‌تواند به نتایج مغرضانه یا نادرست بینجامد که می‌تواند عواقب جدی در زمینه‌هایی مانند اجرای قانون و امنیت داشته باشد.
درک‌نکردن
سیستم‌های هوش مصنوعی محدود وظیفه‌هایی را که انجام می‌دهند به‌درستی درک نمی‌کنند. آن‌ها به‌سادگی دستورعمل‌های ازپیش‌برنامه‌ریزی‌شده یا الگوهایی را که از داده‌ها آموخته‌اند دنبال می‌کنند. در زمینه تشخیص پزشکی سیستم‌های هوش مصنوعی ممکن است روی مجموعه داده‌های بزرگی از تصاویر پزشکی آموزش ببینند و ممکن است بتوانند الگوها یا ناهنجاری‌های خاصی را به طور دقیق شناسایی کنند. بااین‌حال آن‌ها ممکن است واقعاً مکانیسم‌های بیولوژیکی یا زمینه بالینی پشت این الگوها را درک نکنند. این امر می‌تواند به تشخیص اشتباه یا توصیه‌های درمانی نامناسب بینجامد. این امر اهمیت حصول اطمینان از توسعه و آزمایش سیستم‌های هوش مصنوعی با همکاری متخصصان پزشکی را نشان می‌دهد که می‌توانند زمینه لازم را فراهم کنند و نتایج را تفسیر کنند.
خطرات آینده هوش مصنوعی محدود
هوش مصنوعی محدود هر جا وجود دارد: در تلفن‌ها، اتومبیل‌ها و محل کار ما. ما به آن متکی شده‌ایم، زیرا زندگی ما را آسان‌تر می‌کند. علاوه‌براین هوش مصنوعی محدود همچنان به پیشرفت خود ادامه می‌دهد و ما را به آستانه هوش عمومی مصنوعی می‌رساند. درحالی‌که هوش مصنوعی محدود مزایای بالقوه دارد، خطرات قابل‌توجهی نیز در رابطه با سوگیری، توضیح‌پذیرنبودن مدل، قابلیت اطمینان، ایمنی و تأثیرات شغلی وجود دارد. ارزیابی‌های جامع ریسک و شیوه‌های هوش مصنوعی مسئول برای کاهش این خطرات کلیدی خواهد بود؛ زیرا هوش مصنوعی محدود در زندگی و محل کار ما نفوذ دارد. مدل‌های محدود هوش مصنوعی اکنون در حال تبدیل به سیستم‌های چندوجهی هستند که می‌توانند ورودی‌های متعدد را درک و پردازش کنند. این به رفع محدودیت‌های اساسی آن‌ها کمک می‌کند و آن‌ها را باهوش‌تر و ارزشمندتر می‌کند.
هفت‌خوان: مطالعه کن، نظر بده، جایزه بگیر!
هفت‌خوان مسابقه‌ی وبلاگی کافه‌تدریس است. شما با پاسخ به چند پرسش درباره‌ی مطلبی که همین حالا مطالعه کرده‌اید، فرصت شرکت در قرعه‌کشی جایزه نقدی و کلاس رایگان کافه‌تدریس را پیدا خواهید کرد.
جوایز هفت‌خوان
- ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان جایزه نقدی
- ۳ کلاس رایگان ۵۰۰,۰۰۰ تومانی
پرسش‌های مسابقه
برای شرکت در هفت‌خوان کافه‌تدریس در کامنت همین مطلب به این پرسش‌ها پاسخ دهید:
- از جمله محدودیت‌های هوش مصنوعی محدود، وابستگی به داده‌ها را توضیح دهید.
- دو مزیت اصلی استفاده از هوش مصنوعی محدود چیست؟
- هوش مصنوعی محدود در چه زمینه‌هایی از دنیای واقعی کاربرد دارد؟ لطفاً سه مورد را نام ببرید.
هفت‌خوان‌پلاس
برای بالابردن شانس‌تان می‌توانید این مطلب را هم مطالعه کنید و به پرسش‌های آن پاسخ دهید:
از جمله محدودیت‌های هوش مصنوعی محدود، وابستگی به داده‌ها را توضیح دهید.
عملکرد سیستم‌های Narrow AI به‌شدت به کیفیت و کمیت داده‌هایی که روی آن‌ها آموزش دیده‌اند بستگی دارد؛ برای مثال، در حوزه تشخیص چهره، اگر سیستم هوش مصنوعی روی مجموعه داده‌ای که به‌اندازه کافی متنوع نیست آموزش داده شود، ممکن است در تشخیص دقیق چهره افراد از نژادها یا قومیت‌های خاص مشکل داشته باشد. این امر می‌تواند به نتایج مغرضانه یا نادرست بینجامد که می‌تواند عواقب جدی در زمینه‌هایی مانند اجرای قانون و امنیت داشته باشد.
دو مزیت اصلی استفاده از هوش مصنوعی محدود چیست؟
بهره‌وری
سیستم‌های Narrow AI می‌توانند وظایف خاصی را با کارایی و دقت بیشتری در مقایسه با انسان‌ها انجام دهند و زمان و تلاش لازم برای تکمیل این وظیفه‌ها را کاهش دهند.
دسترسی
برخلاف انسان‌ها، سیستم‌های Narrow AI می‌توانند ۲۴ ساعته بدون وقفه کار کنند و خدمات ثابتی ارائه کنند. همچنین می‌توان آن‌ها را برای مطابقت با تقاضا برای یک کار خاص به‌راحتی بزرگ یا کوچک کرد.
هوش مصنوعی محدود در چه زمینه‌هایی از دنیای واقعی کاربرد دارد؟ لطفاً سه مورد را نام ببرید.
سیستم‌های توصیه
فیلترکردن ایمیل
پیش‌بینی آب‌وهوا
از جمله محدودیت‌های هوش مصنوعی محدود، وابستگی به داده‌ها را توضیح دهید.
عملکرد سیستم‌های Narrow AI به‌شدت به کیفیت و کمیت داده‌هایی که روی آن‌ها آموزش دیده‌اند بستگی دارد؛ برای مثال، در حوزه تشخیص چهره، اگر سیستم هوش مصنوعی روی مجموعه داده‌ای که به‌اندازه کافی متنوع نیست آموزش داده شود، ممکن است در تشخیص دقیق چهره افراد از نژادها یا قومیت‌های خاص مشکل داشته باشد. این امر می‌تواند به نتایج مغرضانه یا نادرست بینجامد که می‌تواند عواقب جدی در زمینه‌هایی مانند اجرای قانون و امنیت داشته باشد.
دو مزیت اصلی استفاده از هوش مصنوعی محدود چیست؟
بهره‌وری
دسترسی
هوش مصنوعی محدود در چه زمینه‌هایی از دنیای واقعی کاربرد دارد؟ لطفاً سه مورد را نام ببرید.
دستیارهای صوتی/سیستم‌های توصیه/فیلترکردن ایمیل