گرایش مدیریت استراتژی MBA یکی از گرایش‌های رشته‌ی مدیریت کسب و کار است. این گرایش را می‌توان حاصل بخشی از دانش نظری و تجربی بشر دانست که می‌خواهد به دو پرسش اساسی پاسخ دهد؛ پرسش اول این است که چرا برخی سازمان‌ها از باقی موفق‌ترند و پرسش دوم درباره‌ی چطورموفق‌شدن است. نوع سازمان یا شرکت هم در این گرایش مدیریت کسب و کار تفاوتی ندارد؛ موفقیت برای شرکتی خصوصی به‌معنای سودآوری پایدار است و درمورد سازمان‌های دولتی یا سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد) به‌گونه‌ای دیگر تعریف می‌شود. گرایش مدیریت استراتژی MBA هر دوی این موارد را پوشش می‌دهد.
در دپارتمان تخصصی مدیریت کسب و کار (MBA) برای آشنایی بیشتر با گرایش مدیریت استراتژی به‌سراغ یکی از برجسته‌ترین استادان رفتیم. دکتر مجتبی لشکربلوکی یکی از استادان شاخص دانشکده‌ی مدیریت و اقتصاد شریف است. برای صحبت درباره‌ی گرایش استراتژی MBA پای صحبت با او نشستیم. خلاصه‌ی گپ‌وگفت ما درباره‌ی گرایش مدیریت استراتژی MBA را در ادامه می‌خوانید.
گرایش استراتژی MBA چه زیرگرایش‌هایی دارد؟ آینده‌ی این گرایش را چطور ارزیابی می‌کنید؟
درمورد زیرگرایش‌ها باید توجه کنیم که هر یک از دانشگاه‌های مختلف دنیا به موضوع و قسمت خاصی از دانش مدیریت استراتژی علاقه‌مندند. آنها در آن گرایش به‌صورت تخصصی کار می‌کنند.
دانش مدیریت استراتژی شاخه‌های مختلفی دارد؛ زیرا می‌تواند با رشته‌های مختلفی ترکیب شود؛ برای مثال، استراتژی بین‌الملل استراتژی فانکشنال استراتژی بازاریابی و استراتژی تکنولوژی و غیره را دربرمی‌گیرد؛ درواقع این شاخه ترکیب دانش مدیریت استراتژی و دانش‌هایی مانند بازرگانی و تکنولوژی و غیره است.
درمورد آینده‌ی کاری گرایش استراتژی MBA می‌توان گفت کسی که در این گرایش تحصیل می‌کند هم می‌تواند به‌عنوان مشاور فعالیت بکند، هم می‌تواند به‌عنوان تحلیلگر مشغول‌به‌کار شود. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و نیز در شرکت‌های خصوصی به‌عنوان مشاور فعالیت کنند؛ فرقی هم نمی‌کند درون سازمان و شرکت کار کنند یا بیرون سازمان و شرکت باشند؛ این ویژگی درباره‌ی سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی صادق است. سمت‌هایی هم که این دانش‌آموختگان در آن مشغول‌به‌کار می‌شوند کارشناس طرح و برنامه و کارشناس استراتژی است. کسانی که در حوزه‌ی مدیریت استراتژی کار می‌کنند این توانایی را دارند که در صورت داشتن دیگر قابلیت‌ها به‌عنوان مدیرعامل نیز نقش‌آفرین باشند.
اگر بخواهیم جمع‌بندی کنیم دانش‌آموختگان گرایش استراتژی MBA می‌توانند مشاوران بیرونی سازمان باشند و در داخل سازمان هم در سمت‌های کارشناسی و معاونت طرح و برنامه و دفاتر مدیریت استراتژی و مدیریت عملکرد و دفاتر برنامه‌ریزی و بودجه فعالیت کنند.
شرح‌کار شغلی برای این گرایش چیست؟
فرض کنید شما در دفاتر طرح و برنامه مشغول‌به‌کار هستید. کار شما کمک به سازمان برای شناسایی استراتژی‌ها و همچنین تدوین و مکتوب‌‌کردن استراتژی‌ها و درنهایت تبدیل‌شدن استراتژی‌ها به برنامه‌های اجرایی و انجام‌دادن آنها درعمل خواهد بود.
اگر شما مشاور بیرونی سازمان باشید، می‌توانید نقش‌های متفاوتی ایفا کنید؛ هم به‌عنوان تسهیل‌کننده، هم به‌عنوان تأییدکننده‌ی استراتژی می‌توانید فعالیت کنید.
در نقش مدیرعامل و هیئت‌مدیره نیز برای درست‌حرکت‌کردن سازمان در مسیر طراحی‌شده برای آن و گرفتن تصمیمات استراتژیک از وظایف شما خواهد بود.
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و نیز در شرکت‌های خصوصی به‌عنوان مشاور فعالیت کنند؛ فرقی هم نمی‌کند درون سازمان و شرکت کار کنند یا بیرون سازمان و شرکت باشند؛ این ویژگی درباره‌ی سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی صادق است.
به‌نظر شما کسانی‌که می‌خوانند در گرایش استراتژی MBA فعالیت کنند باید چه خصوصیات و مهارت‌هایی داشته باشند؟
کسانی که می‌خواهند در گرایش استراتژی MBA فعالیت کنند حداقل باید ۱۰ ویژگی را داشته باشند:
۱. توانمندی تفکر تحلیلی و تفکر شهودی به‌صورت هم‌زمان؛ داشتن تفکر تحلیلی یعنی فرد با آماروارقام و تحلیل تصمیم‌گیری کند و داشتن تفکر شهودی به‌این معناست که مبتنی بر تجربه و غریزه مدیریتی و ایده به تصمیم برسند.
۲. ظرفیت تحمل ابهام. عرصه‌ی استراتژی عرصه‌ی ریسک و قطعیت‌نداشتن است؛ فرد باید توانایی کنارآمدن با ابهام و دنیای متلاطم و تصمیم‌گیری در این شرایط را داشته باشد.
۳. سرسختی زیاد. چه در حوزه‌ی استراتژی و چه در حوزه‌ی اجرای استراتژی این عرصه پر از موانع و سختی‌هاست. فردی که در این زمینه کار می‌کند باید سرسخت داشته باشد و دنبال نتایج زود و سریع نباشد.
۴. درک زیاد از اقتصاد سیاسی جامعه.
۵. توانمندی ارتباطات مؤثر. بخش بزرگی از مدیریت استراتژی به شنوایی مؤثر و مذاکره‌ی مؤثر و قدرت اقناع و اجماع‌آفرینی است.
۶. تسلط به ابزارها و تکنیک‌های تحلیل و حل مسئله.
۷. توانایی تفکر استراتژیک؛ منظور از تفکر استراتژیک آن است که فرد توانایی تشخیص موضوعات استراتژیک و عملیاتی را داشته باشد؛ فرد باید عوامل کلیدی موفقیت را از عوامل عمومی موفقیت تمییز دهد و نگاهی از بالا و وسیع داشته باشد.
۸. داشتن سواد مالی. توانایی بودجه‌ریزی و تخصیص منابع و بررسی صورت‌های مالی از مهم‌ترین مسائل درزمینه‌ی استراتژی است.
۹. درک درست از مفهوم مدیریت استراتژی. متأسفانه درکی که از مدیریت استراتژی وجود دارد قدیمی و به‌قولی «کتابی» است. درک فعلی فرایند را تحلیلی و گام‌به‌گام می‌بیند که درواقع این‌طور نیست.
۱۰. فهم درست از نقش‌آفرینی یک مشاور یا کارشناس استراتژی.
فایل صوتی مصاحبه با دکتر لشکربلوکی درمورد گرایش استراتژی MBA را در اینجا بشنوید.
دپارتمان کنکور ارشد MBA کافه تدریس
سوالات متداول
حتما برای کار باید در حوزه گرایش خودمان فعال شویم؟
خیر شما باتوجه به مهارت‌هایی که در دوران دانشجویی کسب می‌کنید می‌توانید در بخش های مختلف که ممکن است در حوزه گرایش شما نباشد فعال شوید.
همه گرایش‌ها مناسب اپلای هستند؟
گرایش‌هایی که وابسته به فرهنگ هستند احتمال کمتری برای قبولی دارند. گرایش‌هایی که ریاضیاتی و فنی تر هستند مانند عملیات و مالی برای اپلای مناسب‌ترند.
آیا با رشته MBA میتوانم کسب و کار خودم را راه‌اندازی کنم؟
بله یکی از جذابیت‌های MBA این است که با کمک این رشته می‌توانید تیم‌سازی کنید و به کمک آنها ایده‌هایی که در ذهن دارید را پیاده‌سازی کنید.