رشته MBA چیست و چرا به انتخاب اول بسیاری از دانشجویان و مدیران برای تحصیل تبدیل شده است؟ در این مطلب به‌صورت مختصر به تاریخ رشته مدیریت کسب‌وکار نگاه می‌کنیم. همین‌طور دروس رشته MBA را به‌صورت کلی بررسی می‌کنیم و از گواهینامه MBA و بازار کار آن و درآمدش در ایران خواهیم گفت.
رشته MBA چیست و از کی شروع شده است؟
رشته MBA مخفف Master of Business Administration است. به‌صورت کلی میتوان گفت ام‌بی‌ای دوره‌ای میان‌رشته‌ای است و برای کسانی طراحی و ارائه شده است که در رشته‌های مختلفی تحصیل کرده‌اند، اما به دانش مدیریت نیاز دارند. رشته MBA بیش از صد سال قدمت داردو از اواخر قرن نوزدهم و به‌دلیل نیاز جامعه‌ی صنعتی و شرکت‌ها و کارخانجات پایه‌گذاری شد.
اولین بار مدرسه‌ی کسب‌وکار تاک (Tuck School of Business) رشته‌ای به‌نام Master of Science in Commerce را طراحی و ارائه کرد. هنوز هم میتوان ردپای این پایه‌گذاری را در عنوان مدیریت بازرگانی پیدا کرد.
دانشگاه هاروارد دومین دانشگاهی بود که به این عرصه وارد شد؛ درواقع در سال ۱۹۰۸ هاروارد اولین دوره‌ی MBA را پایه‌گذاری کرد. همچنین دانشگاه شیکاگو اولین دانشگاهی بود که به‌صورت اختصاصی برای کارکنان حرفه‌ای دوره‌ی ام‌بی‌ای برگزار کرد. دانشگاه شیکاگو در ادامه‌ی این اقدام اولین پردیس دائمی ام‌بی‌ای در سه قاره‌ی مختلف آسیا و اروپا و امریکا را نیز تأسیس کرد.
از دانشگاه شیکاگو که بگذریم، رشته‌ی MBA پیش از اروپا در امریکا پا گرفت و توسعه پیدا کرد؛ همان‌طور که اشاره کردیم، دلیل این اتفاق هم به نیازهای صنعتی جامعه‌ی امریکا بازمی‌گشت.
کانادا اولین کشوری بود که بعد از امریکا رشته‌ی ام‌بی‌ای را راه‌اندازی کرد. مدرسه‌ی کسب‌وکار ریچارد آیوی (Richard Ivy Shool of Business) در دانشگاه وسترن انتاریو اولین کرسی مدیریت کسب‌وکار در کانادا را تأسیس کرد.
از ۱۹۰۸ باید ۲۲ سال دیگر طی می‌شد که رشته‌ی MBA مستقل شود و در جاهای مختلف دنیا پا بگیرد؛ تا پیش از آن این رشته زیرمجموعه‌ای از دیگر رشته‌ها محسوب می‌شد.
تاریخچه رشته MBA در دنیا و ورود آن به ایران
در حال حاضر رشته‌ی MBA جزو رشته‌های جذاب دانشگاهی در سراسر دنیاست. بسیاری از دانشگاه‌ها هم دوره‌های عمومی و اختصاصی مدیریت کسب‌وکار را عرضه می‌کنند. برای آشنایی با بهترین دانشگاه‌های MBA در دنیا میتوانید این مطلب را مطالعه کنید:
برترین دانشگاه‌ها در رشته MBA را بشناسید!
رشته MBA در ایران
برای پاسخ به این پرسش که رشته MBA چیست باید اندکی هم با سابقه‌ی این رشته در ایران آشنا شویم. سابقه‌ی مدیریت کسب‌وکار در ایران به قبل از انقلاب و به شعب مطالعات مدیریت هاروارد در ایران بازمی‌گردد. بعد از انقلاب و با جایگزینی دانشگاه امام صادق (ع) با شعب مطالعاتی هاروارد، تا سال ۱۳۷۸ آموزش مدیریت کسب‌وکار در ایران متوقف شد.
از سال ۱۳۷۸ دکتر علینقی مشایخی در دانشکده‌ی مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف رشته‌ی MBA را پایه‌گذاری کرد.
در حال حاضر رشته‌ی MBA در گرایش‌های مختلف در بسیاری از دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. بهترین دانشگاه‌های کشور در رشته‌ی مدیریت کسب‌وکار در اینجا آمده است:
معرفی دانشگاه‌های کشور در رشته MBA
با دوره‌های MBA بیشتر آشنا شوید
اغلب MBA را به‌عنوان یکی از رشته‌های تحصیلات تکمیلی و در قالب کارشناسی‌ارشد مدیریت کسب‌وکار می‌شناسند. این در حالی است که MBA یکی از رشته‌های کاربردی است و بنا به نیازهای مختلف دانشجویان و مدیران و غیره دوره‌های مختلفی برای آن طراحی شده است.
دوره‌های MBA
- دوره‌ی تمام‌وقت MBA: این دوره ۶۰۰ ساعت آموزش را دربرمی‌گیرد. دانشجویان رشته‌های متنوع و مدیران در سطح‌های مخاطبان این دوره محسوب می‌شوند. در بسیاری از دانشگاه‌ها داشتن سابقه‌ی کار مدیریتی برای پذیرش در این رشته مزیت محسوب می‌شود.
- دوره‌ی نیمه‌وقت: آموزش در این دوره تا سه سال زمان می‌برد؛ دلیل آن هم به پاره‌وقت‌بودن آن بازمی‌گردد، به‌طوری‌که کلاس‌های این دوره‌ها اغلب در آخرهفته‌ها برگزار می‌شود.
- دوره‌ی MBA ماژولار: شرکت‌کنندگان این نوع از دوره‌های MBA را اغلب کارکنان شرکت‌ها دربرمی‌گیرد. برگزاری کلاس‌های MBA ماژولار به‌صورت دو یا سه‌هفته‌ای در فواصل زمانی مختلف است.
- دوره‌ی EBBA: این دوره که با نام مدیریت اجرایی هم شناخته می‌شود برای کسانی طراحی شده است که دست‌کم ۱۰ سال سابقه‌ی مدیریتی دارند. این دوره به‌صورت فشرده برگزار می‌شود.
- MBA یک‌ساله: بسیاری از دانشگاه‌های معتبر دنیا دوره‌های MBA یک‌ساله را برگزار می‌کنند. شرکت در این دوره‌ها هزینه‌ی بالایی دارد.
- MBA از راه دور: این شکل از آموزش مدیریت کسب‌وکار در قالب‌های مختلف مکاتبه‌ای، آفلاین و آنلاین در دانشگاه معتبر دنیا برگزار می‌شود.
تفاوت مدرک های MBA چیست و کدام‌یک معتبرتر است!
دروس رشته MBA
دروس رشته MBA به‌طوری طراحی شده است که نیازهای مدیران و دانشجویان مختلف با پیش‌زمینه‌ی تحصیلی متفاوت را پوشش دهد. به‌صورت کلی، در دوره‌های مدیریت کسب‌وکار دانشجویان با مباحث مختلف در این موضوعات آشنایی پیدا می‌کنند:
- حسابداری
- بازاریابی
- منابع انسانی
- مدیریت عملیات
- مدیریت تبلیغات
- برنامه‌ریزی سیستماتیک
دانشگاه‌های مختلف، براساس نیازسنجی‌های خود، چارت آموزشی متفاوتی را برای این مباحث در نظر می‌گیرند. در ایران رشته‌ی ام‌بی‌ای به‌صورت گرایش‌های مختلف برگزار می‌شود که هر گرایش بر سلسله‌مباحث خاصی اختصاص دارد.
برنامه درسی دانشجویان MBA چیست؟
به‌صورت کلی، دانشجویان یک زمینه‌ی تخصصی را انتخاب می‌کنند و تقریباً یک‌سوم واحدهای تحصیلی خود را در آن زمینه می‌گذرانند.
برای آشنایی بیشتر با رشته‌ی MBA و پاسخ به پرسش رشته MBA چیست مطالعه‌ی این مطلب را هم پیشنهاد می‌کنیم:
ام بی ای را به طور کامل بشناسید
بازار کار رشته MBA
نگاهی به گرایش‌های مختلف مدیریت کسب‌وکار کافی است که حدس بزنیم بازار کار رشته MBA در ایران بسیار جذاب است؛ چون هر کسب‌وکاری به چنین تخصص‌هایی نیاز دارد. به‌طور متوسط میانگین درآمد دانش‌آموختگان رشته‌ی مدیریت کسب‌وکار در ایران از دیگر رشته‌های کارشناسی‌ارشد بالاتر است.
بسیاری از دانش‌آموختگان مدیریت کسب‌وکار در این کارآفرینان موفق هستند؛ علاوه‌براین نباید فراموش کرد که بسیاری از دانش‌آموختگان مدیریت کسب‌وکار در کشور ما را نه لزوماً مدیران، دانشجویانی تشکیل می‌دهند که پا به عرصه‌ی کارآفرینی می‌گذارند.
بااین‌همه نباید فراموش کرد که مانند هر رشته و تخصص دیگری افراد با استعدادها و میزان دانش مختلف در این رشته فعالیت می‌کنند؛ درواقع وقتی از بازار کار رشته MBA در ایران صحبت می‌کنیم، نباید صرفاً افراد سطح بالا یا حتی معدل آن‌ها را در نظر بگیریم.
بازار کار گرایش‌های MBA را بشناسید!
برای کارشناسی‌ارشد MBA از کجا شروع کنیم؟
هر سال تعداد بیشتری از دانشجویان مدیریت و فنی و مهندسی به‌سمت تحصیل در رشته‌ی مدیریت کسب‌وکار جذب می‌شوند. برای تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد MBA در دانشگاه‌های خوب ایران شما باید در کنکور سراسری شرکت کنید.
کنکور سراسری کارشناسی‌ارشد مدیریت کسب‌وکار سه درس بیشتر ندارد؛ ریاضی، زبان و GMAT. همین تعداد کم درس رشته MBA در کنکور موفقیت در این رشته را در نگاه اول ساده‌تر می‌کند، اما نباید فراموش کرد که به‌همین نسبت هم رقابت برای قبولی در این رشته دشوارتر می‌شود.
کافه‌تدریس بزرگ‌ترین برگزارکننده‌ی کلاس‌های آنلاین کنکور کارشناسی‌ارشد مدیریت کسب‌وکار (MBA) است. شما میتوانید هر جای ایران که هستید، فقط با دسترسی به اینترنت، در کلاس‌های آنلاین کارشناسی‌ارشد MBA شرکت یا از ویدئوهای آموزشی کافه‌تدریس استفاده کنید.
برای شرکت در کنکور کارشناسی‌ارشد مدیریت کسب‌وکار (MBA) با کلیک روی این لینک شروع کنید:
کلاس‌های آنلاین مدیریت کسب‌وکار (MBA)
سوالات متداول
از همه رشته‌ها میتوان در کنکور MBA شرکت کرد؟
بله باتوجه به شناوری میتوانید از هر رشته‌ای در کنکور مدیریت کسب و کار شرکت کنید.
بیش از سه درس در دفترچه MBA هست. آیا باید به آن‌ها هم پاسخ دهیم؟
باتوجه به اشتراک رشته مدیریت کسب و کار با مدیریت شهری برخی از دروس در دفترچه متعلق به رشته دیگر است. شما تنها باید به سه درس مربوط به MBA پاسخ دهید.
گرایش‌های MBA باهم متفاوت هستند؟
برخی از دروس مشترک هستند و شما با هر گرایشی آن‌ها را یاد خواهید گرفت اما دروس تخصصی وابسته به گرایش شما خواهند بود.