علم داده یکی از حوزه‌های پرطرفدار و در حال رشد در ایران و جهان است. این رشته، با ترکیب مهارت‌های آماری، برنامه‌نویسی و دانش میان‌رشته‌ای، اطلاعات ارزشمند را از داده‌ها استخراج و پردازش می‌کند. در ایران نیز این رشته، به‌دلیل کاربردهای گسترده و نیز نیاز روبه‌افزایش به تحلیل داده‌ها در صنایع مختلف، مورد توجه قرار گرفته است. در این مطلب قصد داریم به‌صورت جامع، تحصیل در رشته علم داده در ایران (Data Science) در ایران را بررسی کنیم، از معرفی مهارت‌های لازم برای موفقیت در این رشته گرفته تا معرفی منابع معتبر برای یادگیری. این مطالب به شما کمک می‌کند تا مسیر درست را برای ورود آکادمیک به این حوزه هیجان‌انگیز انتخاب کنید و با داشتن اطلاعات جامع، تصمیم‌های بهتری برای آینده تحصیلی و شغلی خود بگیرید.
- 1. چطور به‌صورت آکادمیک تحصیل در رشته علم داده در ایران را ادامه دهیم؟
- 2. ظرفیت دانشگاه‌های دولتی برای تحصیل در رشته علم داده در ایران
- 3. ورود به رشته علم داده ازطریق کنکور ارشد آمار
- 4. تحصیل در رشته علم داده در ایران ازطریق کنکور ارشد ریاضی
- 5. تحصیل در رشته علم داده در ایران ازطریق کنکور ارشد علوم کامپیوتر
- 6. تحصیل در رشته علم داده در ایران ازطریق کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر
- 7. چه دانشگاه‌هایی این رشته را ارائه می‌کنند؟
- 8. جمع‌بندی درباره تحصیل در رشته علم داده در ایران
-
9.
پرسش‌های متداول
- 9.1. چه مهارت‌هایی برای موفقیت در رشته علم داده لازم است؟
- 9.2. آینده شغلی و فرصت‌های کاری در حوزه علم داده در ایران چگونه است؟
- 9.3. چه دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی در ایران برای تقویت مهارت‌های علم داده وجود دارد؟
- 9.4. تفاوت‌های کلیدی بین علم داده و تحلیل داده چیست؟
- 9.5. چه تفاوت‌هایی بین رشته‌های علم داده، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین وجود دارد؟
- 10. یادگیری علم داده را از امروز شروع کنید!
چطور به‌صورت آکادمیک تحصیل در رشته علم داده در ایران را ادامه دهیم؟
اغلب دانشگاه‌های ایران بیشتر دانشجویان خود را برای تحصیل در رشته علم داده ازطریق کنکور کارشناسی ارشد آمار و ریاضی جذب می‌کنند، اما ظرفیت‌هایی نیز برای جذب دانشجو در این رشته از طریق کنکورهای علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر نیز در نظر گرفته‌اند. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر درمورد ظرفیت هر دانشگاه ازطریق هر یک از این رشته‌ها می‌توانید به دفترچه انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد مراجعه کنید. اطلاعات کلی از ظرفیت پذیرش دانشگا‌های کشور در این رشته طی ۶ سال اخیر را می‌توانید در این جدول ببینید:
| سال تحصیلی | رشته (کد رشته) | روزانه تهران | شبانه تهران | روزانه شهرستان | شبانه شهرستان | سایر |
| 97 | آمار (1207) | |||||
| ریاضی (1208) | 6 | 1 | 6 | |||
| علوم کامپیوتر (1209) | 9 | 6 | 10 | 2 | ||
| مهندسی کامپیوتر (1277) | ||||||
| جمع کل | 15 | 7 | 10 | 2 | 6 | |
| 98 | آمار (1207) | |||||
| ریاضی (1208) | 10 | 6 | 5 | |||
| علوم کامپیوتر (1209) | 21 | 6 | 20 | 2 | ||
| مهندسی کامپیوتر (1277) | ||||||
| جمع کل | 31 | 12 | 20 | 0 | 7 | |
| 99 | آمار (1207) | 21 | 7 | 1 | ||
| ریاضی (1208) | 19 | 6 | ||||
| علوم کامپیوتر (1209) | 47 | 11 | 8 | 4 | 55 | |
| مهندسی کامپیوتر (1277) | 15 | |||||
| جمع کل | 87 | 17 | 15 | 5 | 70 | |
| 1400 | آمار (1207) | 28 | 6 | 20 | 3 | 17 |
| ریاضی (1208) | 48 | 9 | 37 | 3 | 6 | |
| علوم کامپیوتر (1209) | 56 | 10 | 4 | 61 | ||
| مهندسی کامپیوتر (1277) | 7 | 30 | ||||
| جمع کل | 132 | 25 | 68 | 6 | 114 | |
| 1401 | آمار (1207) | 28 | 48 | 7 | 44 | |
| ریاضی (1208) | 31 | 5 | 41 | 3 | 27 | |
| علوم کامپیوتر (1209) | 37 | 4 | 19 | 68 | ||
| مهندسی کامپیوتر (1277) | 2 | 5 | 30 | |||
| جمع کل | 98 | 9 | 113 | 10 | 169 | |
| 1402 | آمار (1207) | 17 | 68 | 7 | 7 | |
| ریاضی (1208) | 21 | 8 | 42 | 2 | 1 | |
| علوم کامپیوتر (1209) | 34 | 2 | 10 | 35 | ||
| مهندسی کامپیوتر (1277) | 2 | 6 | 32 | |||
| جمع کل | 74 | 10 | 126 | 9 | 75 |
گفتنی این رشته در سال ۹۷ برای اولین بار در کشور ارائه شد و تا پیش از آن ظرفیتی برای رشته علم داده در هیچ دانشگاهی تعریف نشده بود.
برای آشنایی بیشتر با رشته علم داده پیشنهاد می‌کنیم مطلب علم داده یا دیتا ساینس (Data Science) چیست و چه کاربردهایی دارد؟ را مطالعه کنید.
ظرفیت دانشگاه‌های دولتی برای تحصیل در رشته علم داده در ایران
همان‌طور که در نمودار زیر می‌بینید، دانشگاه‌های دولتی ایران (روزانه و شبانه) در سال ۱۴۰۲ مجموعا ۲۱۹ دانشجوی رشته‌های مرتبط با علم داده جذب کرده‌اند. این عدد برای دیگر سال‌هایی نیز که این رشته ارائه شده در نمودار مشخص است:
ورود به رشته علم داده ازطریق کنکور ارشد آمار
برای ورود به این رشته ازطریق کنکور کارشناسی ارشد آمار لازم است در بازه زمانی اعلام‌شده توسط سازمان سنجش برای ثبت‌نام در این کنکور اقدام کنید.
چه دروسی را باید مطالعه کنیم؟
طبق دفترچه راهنمای شرکت در آزمون مقطع کارشناسی ارشد سازمان سنجش، برای آمادگی کنکور آمار باید این درس‌ها را مطالعه کنید:
مجموعه درس‌های کارشناسی ارشد آمار، مانند دیگر رشته‌ها، به چند گروه تقسیم می‌شود که ضریب هر گروه بسته به گرایشی که شرکت می‌کنید متفاوت است:
- گروه ۱: زبان عمومی و تخصصی
- گروه ۲: دروس پایه شامل ریاضی عمومی ۱و۲، مبانی ماتریس‌ها و جبر خطی، مبانی آنالیز ریاضی و مبانی احتمال
- گروه ۳: دروس تخصصی ۱ شامل احتمال ۱و۲، آمار ریاضی ۱و۲
- گروه ۴: دروس تخصصی ۲ شامل نمونه‌گیری ۱و۲ و رگرسیون ۱
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، ضریب دروس گروه زبان برای رشته علم داده‌ها بسیار کم و برابر ۱ است، اما این ضریب در دروس پایه و تخصصی ۲ ضریب ۳ است، اما مهم‌ترین گروه درسی برای رشته علم داده دروس تخصصی ۱ است که ضریب ۴ دارد؛ این یعنی در مقایسه با دیگر دروس اهمیت بالاتری دارد.
استاد شکرزاد با بیش از ۱۲ سال سابقه تدریس، دوره‌هایی مطابق با نیاز شما برای طی کردن این مسیر طراحی کرده‌اند. پیشنهاد می‌کنیم با سرزدن به لینک‌های ریاضی عمومی و آمار و احتمال جزئیات دوره‌ها را مشاهده کنید.
چقدر ظرفیت پذیرش دارد؟
همان‌طور که در جدول ظرفیت پذیرش نشان دادیم، پذیرش دانشجو در رشته‌های مرتبط با علم داده ازطریق کنکور کارشناسی ارشد آمار از سال ۹۸ شروع شد. در سال ۱۴۰۲، مجموعاً ۱۷ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی تهران و ۶۸ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی شهرستان‌ها ازطریق کنکور آمار وارد رشته‌های مرتبط با این حوزه شدند.
تحصیل در رشته علم داده در ایران ازطریق کنکور ارشد ریاضی
برای ورود به این رشته ازطریق کنکور کارشناسی ارشد ریاضی لازم است در بازه زمانی اعلام‌شده سازمان سنجش، برای ثبت‌نام در این کنکور اقدام کنید.
چه دروسی را باید مطالعه کنیم؟
طبق دفترچه راهنمای شرکت در آزمون مقطع کارشناسی ارشد سازمان سنجش، جهت آمادگی برای کنکور ریاضی باید این دروس را مطالعه کنید:
مجموعه دروس کارشناسی ارشد ریاضی، مانند دیگر رشته‌ها، به چند گروه تقسیم می‌شود که ضریب هر گروه بسته به گرایشی که برای آن شرکت می‌کنید متفاوت است:
- گروه ۱: زبان عمومی و تخصصی
- گروه ۲: دروس پایه شامل ریاضی عمومی ۱و۲، معادلات دیفرانسیل، مبانی علوم ریاضی، مبانی ماتریس‌ها و جبر خطی، مبانی آنالیز ریاضی، مبانی آنالیز عددی و مبانی احتمال
- گروه ۳: آنالیز ریاضی
- گروه ۴: مبانی جبر و مبانی ترکیبیات
- گروه ۵: جبر خطی عددی، بهینه‌سازی خطی و نظریه مقدماتی معادلات دیفرانسیل
- گروه ۶: احتمال ۱و۲، فرایندهای تصادفی ۱
توجه کنید که با شرکت در کنکور ارشد ریاضی هم می‌توانید ازطریق گرایش علوم داده رشته ریاضی کاربردی و هم ازطریق رشته علم داده‌ها وارد این حوزه شوید که البته کد ضریب هر دو ۵ است؛ این یعنی اهمیت دروس برای این دو رشته در آزمون یکسان است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید ضریب دروس گروه زبان برای رشته علم داده‌ها و گرایش علوم داده ریاضی کاربردی ۲ است، اما این ضریب در دروس پایه و احتمال ۱و۲، فرایندهای تصادفی، بسیار بیشتر و برابر ۴ است. ضریب دیگر گروه‌های درسی برای این رشته‌ها صفر است و این یعنی پاسخ به سؤالات این دروس امتیازی برای شما نخواهد داشت؛ پس برای شرکت در گرایش علوم داده از رشته ریاضی کاربردی و رشته علم داده‌ها به خواندن دروس گروه‌های ۳ تا ۵ نیازی ندارید.
چقدر ظرفیت پذیرش دارد؟
همان‌طور که در جدول ظرفیت پذیرش نشان دادیم، پذیرش دانشجو در رشته علم داده ازطریق کنکور کارشناسی ارشد ریاضی از سال ۹۷ شروع شد. در سال ۱۴۰۲، مجموعاً ۲۱ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی تهران و ۴۲ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی شهرستان‌ها ازطریق کنکور ریاضی وارد رشته‌های مرتبط با این حوزه شدند.
تحصیل در رشته علم داده در ایران ازطریق کنکور ارشد علوم کامپیوتر
برای ورود به این رشته ازطریق کنکور کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر لازم است در بازه زمانی اعلام‌شده سازمان سنجش برای ثبت‌نام در این کنکور اقدام کنید.
چه درس‌هایی را باید مطالعه کنیم؟
طبق دفترچه راهنمای شرکت در آزمون مقطع کارشناسی ارشد سازمان سنجش، جهت آمادگی برای کنکور علوم کامپیوتر باید این درس‌ها را مطالعه کنید:
مجموعه درس‌های کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر، مانند دیگر رشته‌ها، به چند گروه تقسیم می‌شود که ضریب هر گروه بسته به گرایشی که شرکت می‌کنید متفاوت است:
- گروه ۱: زبان عمومی و تخصصی
- گروه ۲: دروس پایه شامل ریاضی عمومی ۱و۲، مبانی علوم ریاضی، مبانی ماتریس‌ها و جبر خطی، مبانی آنالیز ریاضی، مبانی آنالیز عددی و مبانی احتمال
- گروه ۳: ساختمان داده‌ها، طراحی الگوریتم‌ها و مبانی نظریه محاسبات
- گروه ۴: مبانی منطق و نظریه مجموعه‌ها
- گروه ۵: ریاضیات گسسته و مبانی ترکیبیات
توجه کنید که با شرکت در کنکور ارشد علوم کامپیوتر هم می‌توانید ازطریق گرایش داده‌کاوی رشته علوم کامپیوتر و هم ازطریق رشته علم داده‌ها به این حوزه وارد شوید که البته کد ضریب هر دو ۲ است؛ این یعنی اهمیت دروس برای این دو رشته در آزمون یکسان است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، ضریب دروس گروه زبان برای رشته علم داده‌ها و گرایش داده‌کاوی علوم کامپیوتر ۲ است. این ضریب در دروس گروه ۳ (ساختمان داده‌ها، طراحی الگوریتم‌ها و مبانی نظریه محاسبات) و گروه ۵ (ریاضیات گسسته و مبانی ترکیبیات) بسیار بالاتر و برابر ۴ است.
مجموعه دروس پایه نیز برای این رشته ضریب ۳ را دارند. ضریب گروه درسی ۴ (مبانی منطق و نظریه مجموعه‌ها) برای این رشته صفر است؛ این یعنی پاسخ به پرسش‌های درس‌های این گروه امتیازی برای شما نخواهد داشت.
چقدر ظرفیت پذیرش دارد؟
همان‌طور که در جدول ظرفیت پذیرش نشان دادیم، پذیرش دانشجو در رشته علم داده ازطریق کنکور کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر از سال ۹۷ شروع شد. در سال ۱۴۰۲ مجموعاً ۳۴ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی تهران و ۱۰ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی شهرستان‌ها ازطریق کنکور علوم کامپیوتر وارد رشته‌های مرتبط با این حوزه شدند.
تحصیل در رشته علم داده در ایران ازطریق کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر
برای ورود به این رشته ازطریق کنکور کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر لازم است در بازه زمانی اعلام‌شده سازمان سنجش برای ثبت‌نام در این کنکور اقدام کنید.
چه درس‌هایی را باید مطالعه کنیم؟
طبق دفترچه راهنمای شرکت در آزمون مقطع کارشناسی ارشد سازمان سنجش، جهت آمادگی برای کنکور مهندسی کامپیوتر باید این درس‌ها را مطالعه کنید:
مجموعه دروس کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر، مانند دیگر رشته‌ها، به چند گروه تقسیم می‌شود که ضریب هر گروه بسته به گرایشی که شرکت می‌کنید متفاوت است:
- گروه ۱: زبان عمومی و تخصصی
- گروه ۲: ریاضیات (ریاضی عمومی ۱و۲، آمار و احتمال مهندسی و ریاضیات گسسته)
- گروه ۳: مجموعه دروس تخصصی ۱ شامل نظریه زبان‌ها و ماشین‌ها، سیگنال‌ها و سیستم‌ها
- گروه ۴: مجموعه دروس تخصصی ۲ شامل ساختمان داده‌ها، طراحی الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی
- گروه ۵: مجموعه دروس تخصصی ۳ شامل مدار منطقی، معماری کامیپوتر و الکترونیک دیجیتال
- گروه ۶: مجموعه دروس تخصصی ۴ شامل شبکه‌های کامپیوتری، سیستم‌های عامل و پایگاه داده‌ها
توجه کنید که با شرکت در کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر، هم می‌توانید ازطریق گرایش علوم داده رشته مهندسی کامپیوتر و هم ازطریق رشته علم داده‌ها وارد این حوزه شوید که البته کد ضریب هر دو ۴ است و این یعنی اهمیت دروس برای این دو رشته در آزمون یکسان است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید ضریب دروس گروه زبان برای رشته علم داده‌ها و گرایش علوم داده مهندسی کامپیوتر بسیار کم و برابر ۱ است، اما این ضریب در دروس ریاضیات و مجموعه دروس تخصصی ۱ کمی بیشتر و برابر ۲ است. در میان دروس کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر برای گرایش علوم داده و رشته علم داده‌ها، ضریب مجموعه دروس تخصصی ۲ از همه گروه‌های درسی بیشتر و برابر ۴ است. ضریب مجموعه دروس تخصصی ۳ و ۴ نیز برای رشته‌های نام‌برده، برابر ۳ می‌باشد.
چقدر ظرفیت پذیرش دارد؟
همان‌طور که در جدول ظرفیت پذیرش نشان دادیم، پذیرش دانشجو در رشته دیتا ساینس ازطریق کنکور کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر از سال ۹۹ شروع شد. در سال ۱۴۰۲ مجموعاً ۲ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی تهران و ۶ دانشجوی روزانه دانشگاه‌های دولتی شهرستان‌ها ازطریق کنکور مهندسی کامپیوتر به رشته‌های مرتبط با این حوزه وارد شدند.
چه دانشگاه‌هایی این رشته را ارائه می‌کنند؟
همان‌طور که می‌دانید جذب دانشجو در رشته علم داده (Data science) در ایران در مقطع ارشد انجام می‌شود. البته در حال حاضر فقط برخی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه تهران، امیرکبیر، شهید بهشتی، تربیت مدرس، خواجه نصیر توسی و علامه طباطبایی این رشته را در مقطع ارشد ارائه می‌کنند.
البته دانشگاه‌های دیگری مانند خاتم، صنعتی اصفهان و … هم در این رشته دانشجو می‌پذیرند؛ برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آن‌ها و ظرفیت پذیرش هر یک می‌توانید به دفترچه انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد مراجعه کنید.
علم داده در دانشگاه تهران
طبق دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، دانشگاه تهران ازطریق کنکورهای آمار، علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر برای برای رشته‌های مرتبط با علم داده دانشجو نمی‌پذیرد و دانشجویان خود را برای تحصیل در این رشته فقط ازطریق کنکور ریاضی جذب می‌کند.
کنکور ریاضی
رشته علم داده‌ها در کنکور ریاضی به زیرگروه کد ضریب ۵ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۲، ۶ دانشجوی روزانه و ۲ دانشجوی نوبت دوم (شبانه) برای این رشته پذیرش کرده است:
دقت کنید که در حال حاضر دانشگاه تهران فقط از رشته علم داده‌های ریاضی در این حوزه دانشجو می‌پذیرد و ظرفیتی برای پذیرش دانشجو در گرایش علوم داده ریاضی کاربردی ازطریق کنکور ارشد ریاضی ندارد.
علم داده در دانشگاه امیرکبیر
طبق دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، دانشگاه امیرکبیر فقط ازطریق کنکور علوم کامپیوتر برای رشته‌های مرتبط با علم داده دانشجو می‌پذیرد.
علوم کامپیوتر
گرایش داده‌کاوی رشته علوم کامپیوتر در کنکور علوم کامپیوتر به زیرگروه کد ضریب ۲ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه امیرکبیر در سال ۱۴۰۲، ۷ دانشجوی روزانه و ۲ دانشجوی پردیس خودگردان برای این رشته پذیرش کرده است:
دقت کنید که دانشگاه امیرکبیر در حال حاضر فقط از گرایش داده‌کاوی علوم کامپیوتر در این حوزه دانشجو می‌پذیرد و ظرفیتی برای پذیرش دانشجو در رشته علم داده‌ها ازطریق کنکور علوم کامپیوتر ندارد.
علم داده در دانشگاه شهید بهشتی
طبق دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، دانشگاه شهید بهشتی ازطریق کنکورهای آمار، ریاضی و علوم کامپیوتر برای برای رشته‌های مرتبط با علم داده دانشجو می‌پذیرد.
کنکور آمار
رشته علم داده‌ها در کنکور آمار به زیرگروه کد ضریب ۱ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه بهشتی در سال ۱۴۰۲، ۳ دانشجوی روزانه و ۳ دانشجوی پردیس خودگردان برای این رشته پذیرش کرده است:
کنکور ریاضی
رشته علم داده‌ها در کنکور ریاضی به زیرگروه کد ضریب ۵ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه بهشتی در سال ۱۴۰۲، ۲ دانشجوی روزانه و ۱ دانشجوی پردیس خودگردان برای این رشته پذیرش کرده است:
دقت کنید که دانشگاه بهشتی در حال حاضر فقط از رشته علم داده‌های ریاضی در این حوزه دانشجو می‌پذیرد و ظرفیتی برای پذیرش دانشجو در گرایش علوم داده رشته ریاضی کاربردی ازطریق کنکور ارشد ریاضی ندارد.
کنکور علوم کامپیوتر
رشته علم داده‌ها در کنکور علوم کامپیوتر به زیر گروه کد ضریب ۲ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه بهشتی در سال ۱۴۰۲، ۱ دانشجوی روزانه و ۱ دانشجوی پردیس خودگردان برای این رشته پذیرش کرده است:
گرایش داده‌کاوی رشته علوم کامپیوتر در کنکور علوم کامپیوتر به زیر گروه کد ضریب ۲ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه بهشتی در سال ۱۴۰۲، ۴ دانشجوی روزانه، ۴ دانشجوی پردیس خودگردان و ۲۵ دانشجوی مجازی برای این گرایش پذیرش کرده است:
کنکور مهندسی کامپیوتر
رشته علم داده‌ها در کنکور مهندسی کامپیوتر به زیر گروه کد ضریب ۴ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه بهشتی در سال ۱۴۰۲، ۲ دانشجوی روزانه و ۲ دانشجوی پردیس خودگردان برای این رشته پذیرش کرده است:
دقت کنید که دانشگاه بهشتی در حال حاضر فقط از رشته علم داده‌های مهندسی کامپیوتر در این حوزه دانشجو می‌پذیرد و ظرفیتی برای پذیرش دانشجو در گرایش علوم داده مهندسی کامپیوتر ازطریق کنکور ارشد این رشته ندارد.
علم داده در دانشگاه تربیت مدرس
طبق دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، دانشگاه تربیت مدرس فقط ازطریق کنکورهای آمار و علوم کامپیوتر برای برای رشته‌های مرتبط با علم داده دانشجو می‌پذیرد.
کنکور آمار
رشته علم داده‌ها در کنکور آمار به زیرگروه کد ضریب ۱ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۴۰۲، ۶ دانشجوی روزانه و ۴ دانشجوی پردیس خودگردان برای این رشته پذیرش کرده است:
علوم کامپیوتر
گرایش داده‌کاوی رشته علوم کامپیوتر در کنکور علوم کامپیوتر به زیر گروه کد ضریب ۲ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۴۰۲، ۵ دانشجوی روزانه و ۳ دانشجوی پردیس خودگردان برای این گرایش پذیرش کرده است:
دقت کنید که دانشگاه تربیت مدرس در حال حاضر فقط از گرایش داده‌کاوی علوم کامپیوتر در این حوزه دانشجو می‌پذیرد و ظرفیتی برای پذیرش دانشجو در رشته علم داده‌ها ازطریق کنکور علوم کامپیوتر ندارد.
علم داده در دانشگاه خواجه نصیر توسی
طبق دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، دانشگاه خواجه نصیر توسی فقط ازطریق کنکور ریاضی برای برای رشته‌های مرتبط با علم داده دانشجو می‌پذیرد.
کنکور ریاضی
گرایش داده‌کاوی رشته ریاضی کاربردی در کنکور ریاضی به زیر گروه کد ضریب ۵ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه خواجه نصیر توسی در سال ۱۴۰۲، ۶ دانشجوی روزانه و ۳ دانشجوی نوبت دوم (شبانه) برای این گرایش پذیرش کرده است:
دقت کنید که دانشگاه خواجه نصیر در حال حاضر فقط از طریق گرایش علوم داده ریاضی کاربردی در این حوزه دانشجو می‌پذیرد و ظرفیتی برای پذیرش دانشجو در رشته علم داده‌ها ازطریق کنکور ریاضی ندارد.
علم داده در دانشگاه علامه طباطبایی
طبق دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، دانشگاه علامه طباطبایی فقط ازطریق کنکور آمار برای برای رشته‌های مرتبط با علم داده دانشجو می‌پذیرد.
کنکور آمار
رشته علم داده‌ها در کنکور آمار به زیرگروه کد ضریب ۱ این آزمون تعلق دارد و دانشگاه علامه طباطبایی در سال ۱۴۰۲، ۸ دانشجوی روزانه برای این رشته پذیرش کرده است:
اگر هنوز درمورد رشته علم داده در دانشگاه‌های ایران پرسش دارید، پیشنهاد می‌کنیم پرسش‌های متداول درباره تحصیلی علم داده در دانشگاه را مطالعه کنید.
جمع‌بندی درباره تحصیل در رشته علم داده در ایران
رشته علم داده، به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین و نوین‌ترین رشته‌های تحصیلی، در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در ایران پیدا کرده است. این رشته با ترکیب مهارت‌های آماری، برنامه‌نویسی و دانش تخصصی در حوزه‌های مختلف، اطلاعات ارزشمند از داده‌ها را استخراج و تحلیل می‌کند و نقش حیاتی در تصمیم‌گیری‌های سازمانی و صنعتی دارد.
ورود به این رشته در ایران ازطریق آزمون‌های کارشناسی ارشد آمار، ریاضی، علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر امکان‌پذیر است و دانشگاه‌های برتر کشور ازجمله دانشگاه تهران، امیرکبیر، شهید بهشتی و تربیت مدرس ظرفیت‌های مناسبی را برای دانشجویان علاقه‌مند به این حوزه در نظر گرفته‌اند.
با توجه به نیاز روزافزون به متخصصان علم داده در صنایع مختلف و رشد سریع این حوزه در ایران، تحصیل در این رشته می‌تواند فرصت‌های شغلی گسترده‌ای را برای دانشجویان به همراه داشته باشد؛ از این رو، علاقه‌مندان به علم داده می‌توانند با انتخاب مسیر تحصیلی مناسب و کسب دانش و مهارت‌های لازم، آینده‌ای روشن و موفق را در این زمینه برای خود رقم بزنند.
پرسش‌های متداول
چه مهارت‌هایی برای موفقیت در رشته علم داده لازم است؟
برای موفقیت در رشته علم داده داشتن مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی و نرم بسیار ضروری است. مهارت‌های فنی شامل برنامه‌نویسی (به‌ویژه در زبان‌هایی مانند Python و R)، تحلیل آماری، آشنایی با الگوریتم‌های یادگیری ماشین (Machine Learning)، کار با پایگاه‌های داده و ابزارهای بصری‌سازی داده (Data Visualization) مانند Tableau و Power BI است. مهارت‌های نرم لازم نیز شامل توانایی حل مسئله، تفکر تحلیلی، ارتباط مؤثر و کار تیمی می‌باشد. برای یادگیری کار کردن با این دو ابزار می‌توانید از دوره هوش تجاری و تحلیل داده با Tableau و Power BI استاد شکرزاد استفاده کنید.
آینده شغلی و فرصت‌های کاری در حوزه علم داده در ایران چگونه است؟
آینده شغلی و فرصت‌های کاری در حوزه علم داده در ایران بسیار روشن است. با رشد سریع تکنولوژی و نیاز روزافزون به تحلیل داده‌ها در صنایع مختلف از جمله فناوری اطلاعات، مالی، بهداشت و درمان، بازاریابی و تولید، تقاضا برای متخصصان علم داده به طور مداوم افزایش می‌یابد. این رشته به دلیل کاربردهای گسترده و تأثیرگذاری بالا در تصمیم‌گیری‌های سازمانی، فرصت‌های شغلی فراوانی را برای فارغ‌التحصیلان ایجاد می‌کند.
چه دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی در ایران برای تقویت مهارت‌های علم داده وجود دارد؟
در ایران دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعددی برای تقویت مهارت‌های علم داده برگزار می‌شود. این دوره‌ها معمولاً توسط دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی و شرکت‌های خصوصی ارائه می‌شوند. دوره‌های معتبری مانند دوره‌های دانشگاه تهران، دانشگاه شریف، به علاقه‌مندان به یادگیری علم داده کمک می‌کنند تا مهارت‌های خود را بهبود بخشند و با تکنولوژی‌های جدید این حوزه آشنا شوند. علاوه بر این‌ها، می‌توانید از دوره علم داده استاد شکرزاد در کافه تدریس برای فراگیری عمیق و کاربردی این رشته استفاده کنید.
تفاوت‌های کلیدی بین علم داده و تحلیل داده چیست؟
علم داده (Data Science) و تحلیل داده (Data Analysis) هر دو با داده‌ها سروکار دارند& اما تفاوت‌های مهمی دارند. تحلیل داده بیشتر بر تحلیل و تفسیر داده‌های موجود به منظور استخراج اطلاعات و ارائه گزارش‌ها متمرکز است. در مقابل، علم داده شامل جمع‌آوری، پردازش، تحلیل و مدل‌سازی داده‌ها به کمک الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین و هوش مصنوعی است. علم داده به دنبال یافتن الگوها و پیش‌بینی‌های آینده است، درحالی که تحلیل داده بیشتر بر توصیف و تحلیل اطلاعات گذشته تمرکز دارد.
چه تفاوت‌هایی بین رشته‌های علم داده، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین وجود دارد؟
علم داده، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence – AI) و یادگیری ماشین (Machine Learning – ML) سه حوزه‌ای هستند که اغلب با هم هم‌پوشانی دارند ولی تفاوت‌های کلیدی‌ای نیز بین آن‌ها وجود دارد:
- علم داده: این رشته به استخراج دانش و بینش از داده‌ها ازطریق روش‌های مختلف تحلیلی، آماری و محاسباتی می‌پردازد. علم داده شامل پیش‌پردازش داده‌ها، تجزیه وتحلیل و بصری‌سازی داده‌ها می‌شود و هدف آن کشف الگوها، تهیه گزارش‌ها و کمک به تصمیم‌گیری‌هاست.
- هوش مصنوعی: این رشته فراتر از یادگیری ماشین است و به توسعه سیستم‌هایی می‌پردازد که می‌توانند کارهایی را انجام دهند که معمولا نیازمند هوش انسانی هستند، مانند درک زبان طبیعی، تشخیص گفتار، تصمیم‌گیری پیچیده و بینایی کامپیوتری. هوش مصنوعی شامل زیرمجموعه‌هایی مانند یادگیری ماشین و یادگیری عمیق (Deep Learning) است.
- یادگیری ماشین: یادگیری ماشین یکی از شاخه‌های اصلی هوش مصنوعی است که بر پایه ساختن مدل‌هایی استوار است که می‌توانند بر اساس داده‌های تجربی یاد بگیرند و بهبود یابند، بدون اینکه برنامه‌ریزی صریحی برای انجام یک وظیفه مشخص شود. یادگیری ماشین اغلب بر توسعه الگوریتم‌ها و مدل‌هایی متمرکز است که به کامپیوترها امکان می‌دهد از داده‌ها یاد بگیرند.
این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که چگونه هر یک از این حوزه‌ها به جنبه‌های مختلف فناوری اطلاعات و کاربردهای آن می‌پردازند و براساس نیازها و اهداف متفاوتی که دارند، در پروژه‌های متنوعی به کار گرفته می‌شوند.
یادگیری علم داده را از امروز شروع کنید!
دنیای داده‌ها جذاب است و دانستن علم داده، توانایی تحلیل داده، یا بازاریابی مبتنی بر داده و یادگیری ماشین شما را برای فرصت‌های شغلی بسیاری مناسب می‌کند. شما، فارغ از رشته تحصیلی و پیش‌زمینه شغلی، می‌توانید حالا شروع کنید و این دانش را از سطح مقدماتی تا پیشرفته بیاموزید. اگر دوست دارید به این حوزه وارد شوید، پیشنهاد می‌کنیم با کلیک روی این لینک قدم اول را همین حالا بردارید.
مشاوران کافه‌تدریس به شما کمک می‌کنند مسیر یادگیری برای ورود به این حوزه را شروع کنید: