المپیادهای دانش‌آموزی چیست؟ چرا باید در المپیادهای علمی دانش‌آموزی شرکت کرد؟ شرکت در المپیاد دانش‌آموزی چه شرایطی دارد؟ المپیاد علمی دانش‌آموزی چه مزیت‌هایی دارد؟ آیا رقابت در المپیاد دانش‌آموزی بر موفقیت در کنکور سراسری تأثیر منفی می‌گذارد؟ در این مطلب به این پرسش‌ها به‌صورت جامع پاسخ داده‌ایم.

المپیاد‌های دانش‌آموزی چیست؟

المپیادهای دانش‌آموزی و به‌عبارت دقیق‌تر المپیادهای علمی دانش‌آموزی گسترده‌ترین رقابتی است که در میان دانش‌آموزان زیر هجده سال در ایران و در کشورهای دیگر برگزار می‌شود. دانش‌آموزان، برحسب علاقه و البته شرایطی که هر المپیاد دارد، رقابت در رشته‌ای را انتخاب می‌کنند و به‌صورت تخصصی برای آن آماده می‌شوند. رقابت در المپیاد دانش‌آموزی در پنج مرحله برگزار می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با المپیاد دانش‌آموزی پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را نیز مطالعه کنید:

المپیاد دانش آموزی چیست؟

در ایران نیز هر سال نزدیک به صدهزار دانش‌آموز در المپیاد علمی دانش‌آموزی با هم رقابت می‌کنند. درنهایت تیم ملی المپیاد ایران در رشته‌های مشخصی از میان نفرات برگزیده انتخاب می‌شود. افراد انتخاب‌شده برای شرکت در المپیادهای دانش‌آموزی مختلف جهانی اعزام می‌شوند.

برای آشنایی با شرایط شرکت در المپیاد دانش‌آموزی ۱۳۹۹ این مطلب را بخوانید:

شرایط شرکت در المپیاد علمی دانش آموزی ۱۳۹۹

سابقه‌ی برگزاری المپیاد دانش‌آموزی در ایران چیست؟

المپیادهای علمی دانش آموزی از دهه‌ی شصت به‌بعد در ایران برگزار می‌شود. اولین المپیادی که در ایران برگزار شد المپیاد ریاضی بود. از دهه‌ی هفتاد به المپیادها به‌صورت گسترده‌تری به المپیادها توجه شد و رشته‌های دیگری به جمع المپیاد ریاضی و ادبی پیوستند.

عاملی که بر گسترش المپیادهای دانش آموزی در ایران تأثیر مستقیم و بسزا گذاشت نیاز به گسترش رشته‌های فنی و مهندسی بود. این اتفاق بنا بر اسناد بالادستی توسعه‌ی کشور، ازجمله برنامه سوم توسعه، در دستور کار قرار گرفت. به‌این ترتیب، المپیادهایی مانند شیمی، فیزیک و کامپیوتر به جمع المپیادهای دانش آموزی ایران اضافه شد.

در سال‌های اخیر هم رشته‌های دیگری مانند علوم زمین، جغرافیا، نجوم و اخترفیزیک و سلول‌های بنیادی و پزشکی ساختاری به جمع آزمون‌های المپیاد ایران اضافه شده است.

کدام نهاد المپیاد دانش‌آموزی را برگزار می‌کند؟

آزمون‌های المپیاد دانش‌آموزی را مستقیماً «باشگاه دانش‌پژوهان جوان» برگزار می‌کند. این نهاد زیرمجموعه‌ی «مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان» است که زیر نظر وزارت آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی قرار دارد.

در ماه‌های ابتدایی هر سال تحصیلی باشگاه دانش‌پژوهان جوان شرایط علمی لازم برای داوطلبان شرکت در المپیاد علمی دانش‌آموزی را به بخش‌های آموزش و پرورش و مدرسه‌های سراسر کشور اعلام می‌کند. مدرسه‌ها نیز برحسب آن شرایط از میان دانش‌آموزان‌شان اسامی افرادی را که برای شرکت در المپیاد صلاحیت و تمایل دارند اعلام می‌کنند.

اعضای کمیته‌های ملی المپیاد ایران چگونه انتخاب می‌شوند؟

هر یک از رشته‌های المپیادهای دانش آموزی کمیته‌ای اختصاصی دارد. اعضای این کمیته تقریباً هر سال مشخص می‌شوند و ساختاری پویا دارد. ترکیب اعضای کمیته‌های ملی المپیاد ایران را استادان دانشگاه، نخبگان علمی کشور و البته دارندگان مدال طلا در دوره‌های قبلی المپیاد تشکیل می‌دهند.

روند و مراحل برگزاری المپیاد علمی دانش‌آموزی چگونه است؟

همان‌طور که اشاره شد، در ابتدای هر سال تحصیلی شرایط شرکت در المپیاد علمی دانش آموزی اعلام می‌شود. بعد از آن دانش‌آموزان معمولاً تا پایان آذر فرصت دارند برای شرکت در این رقابت‌ها ثبت‌نام و اعلام آمادگی کنند. بعد از ثبت‌نام، المپیادهای علمی دانش‌آموزی در پنج مرحله برگزار می‌شود:

  • مرحله‌ی اول: به‌صورت کتبی و حضوری و در قالب آزمون‌های چهارگزینه‌ای برگزار می‌شود. قاعدتاً این مرحله بیشترین شرکت‌کننده را دارد و هر سال نزدیک به صدهزار نفر دانش‌آموز در آن شرکت می‌کنند. نتایج راه‌یافتگان به مرحله‌ی دوم نیز در ۱۰ روز آخر اسفند اعلام می‌شود. به‌صورت معمول تقریباً ۱۰ درصد شرکت‌کنندگان هر رشته به مرحله‌ی دوم راه می‌یابند.
  • مرحله‌ی دوم: این مرحله در نیمه‌ی دوم اردیبهشت‌ماه هر سال برگزار می‌شود. آزمون این مرحله نیز به‌صورت کتبی و حضوری و البته به‌شکل ترکیبی از سؤال‌های چهارگزینه‌ای و تشریحی است. نتایج قبول‌شدگان در این مرحله نیز در ۱۰ روز آخر خردادماه اعلام می‌شود. فقط چهل نفر برگزیده از هر رشته المپیاد به مرحله‌ی بعد راه می‌یابند.
  • مرحله‌ی سوم: این مرحله به دوره‌ی تابستانی المپیاد علمی دانش آموزی هم معروف است. راه‌یافتگان به این مرحله در طی ماه‌های تیر و مرداد و شهریور زیر نظر اعضای کمیته‌ی علمی المپیادهای ایران آموزش می‌بینند و از آن‌ها آزمون‌های مختلف گرفته می‌شود. در پایان شهریور، برحسب نمره‌های به‌دست‌آمده، مدال‌آوران هر المپیاد معرفی می‌شوند. تعداد مدال‌ها در هر رشته متفاوت است. اگر دانش‌آموزی در این مرحله ضعیف عمل کند یا نتواند در دوره‌های آموزشی به‌صورت کامل شرکت کند در پایان صرفاً لوح تقدیر دریافت خواهد کرد.
  • مرحله‌ی چهارم: دارندگان مدال طلا در دوره‌های آموزشی پاییز و زمستان شرکت می‌کنند. در پایان این دوره‌ی آموزشی و برحسب عملکرد و نمره‌های آزمونی دانش‌آموزان، اعضای تیم‌ملی المپیاد ایران در هر رشته انتخاب می‌شود. برگزیدگان برای شرکت در المپیاد جهانی در تابستان سال بعد آماده خواهند شد.
  • مرحله‌ی پنجم: همان‌طور که اشاره شد، اعضای تیم‌ملی المپیادهای دانش‌آموزی ایران در تابستان سال بعد برای مسابقات مختلف المپیاد دانش آموزی اعزام می‌شوند.

برای اطلاع از تاریخ برگزاری المپیاد به این مطلب نگاه کنید:

تاریخ برگزاری آزمون‌های المپیاد دانش‌آموزی اعلام شد

المپیادهای علمی دانش‌آموزی در چه رشته‌هایی برگزار می‌شود؟

المپیادهای علمی دانش آموزی در ۹ رشته برگزار می‌شود. در سال‌های اخیر تلاش شده است رشته‌های دیگری نیز به جمع این ۹ رشته افزوده شود که رشته‌ی علوم قرآنی ازجمله‌ی آن‌هاست. ۹ رشته‌ی فعلی این رقابت‌ها از این قرار است:

  • المپیاد ادبی
  • المپیاد ریاضی
  • المپیاد زیست‌شناسی
  • المپیاد سلول‌های بنیادی و پزشکی ساختاری
  • المپیاد جغرافیا
  • المپیاد شیمی
  • المپیاد فیزیک
  • المپیاد نجوم و اخترفیزیک
  • المپیاد کامپیوتر

شرایط شرکت در هر یک از این المپیادها متفاوت است. برای آشنایی با شرایط شرکت در هر یک از المپیادهای دانش آموزی روی این لینک کلیک کنید:

شرایط شرکت در المپیاد دانش آموزی چیست؟

شرکت در المپیاد چه مزیت‌هایی برای دانش‌آموزان دارد؟

المپیاد جذاب‌ترین رقابت دانش‌آموزی است. علاوه بر مزیت‌های فراوان این رقابت برای مدال‌آوران و نفرهای برتر، صرف شرکت در آن نیز جذابیت‌های فراوان دارد. کمترین آن‌ها ساخته‌شدن رزومه و پیشینه‌ای علمی است؛ همچنین دانش‌آموزان این فرصت را پیدا می‌کنند که با شرکت در این رقابت، خارج از چارچوب‌های محدود کتاب‌های درسی، رشته‌ای را که دوست دارند به‌صورت جدی بخوانند. تمامی چیزهایی که در این دوره به آن‌ها آموزش داده می‌شود و پرداختن به علاقه‌شان به پیداکردن مسیر تحصیلی و شغلی در آینده بسیار کمک می‌کند.

جدای از این موارد می‌توان مزایای شرکت در المپیاد را به دو دسته‌ تقسیم کرد:

مزیت‌های بیرونی

  • معافیت از آزمون کنکور سراسری برای راه‌یابی به دانشگاه در رشته‌های مرتبط (ویژه‌ی دارندگان مدال طلا)
  • اضافه‌شدن ۱۰ درصد به تراز علمی دانش‌آموزان که نقره و برنز می‌گیرند یا آن دسته از دارندگان مدال طلا که می‌خواهند در رشته‌ای غیرمرتبط با المپیاد تحصیل کنند.
  • معافیت از خدمت سربازی به‌صورت کار روی پروژه‌های علمی
  • پرداخت وام‌های کم‌بهره برای مسکن و خودرو و سفرهای تحقیقاتی
  • دریافت کمک‌هزینه‌ی تحصیلی
  • امکان تحصیل در دو رشته در دانشگاه
  • امکان استفاده از سهمیه نخبگان برای استخدام‌های دولتی

مزیت‌های درونی و غیرمادی

  • یادگیری عمیق و مبتنی بر استدلال و استنتاج در رشته‌ای که داوطلب به آن علاقه دارد
  • لذت یادگیری بدون محدودیت‌های آموزشی مدرسه و کتاب‌های درسی
  • شرکت در رقابت علمی سالم
  • آموختن روش‌های درست یادگیری و مطالعه و برنامه‌ریزی
  • هدفمندشدن برای آینده‌ی تحصیلی و شغلی

برای آشنایی بیشتر درباره‌ی مزیت‌های المپیاد می‌توانید این مطلب را هم مطالعه کنید:

پرسش‌‌های متداول المپیاد دانش‌آموزی

آیا شرکت در المپیاد علمی بر موفقیت در کنکور نتیجه‌ی منفی می‌گذارد؟

یکی از نگرانی‌های دانش‌آموزان و والدین آن‌ها درباره‌ی المپیاد به تأثیر آن بر موفقیت در کنکور بازمی‌گردد. به‌صورت کلی، المپیاد و کنکور می‌تواند دو راه برای ورود به دانشگاه در نظر گرفته شود. با این فرض و با درنظرگرفتن مزایایی که پیش از این ذکر شد، مسیر المپیاد بسیار جذاب به نظر می‌رسد.

حتی اگر دانش‌آموزی نخواهد در رشته‌ی مرتبط با المپیاد ادامه‌ی تحصیل کند، اضافه‌شدن به نمره‌ی تراز مزیتی است که نمی‌توان آن را با هیچ سهمیه‌ای مقایسه کرد.

جدا از کسانی که در المپیادهای مختلف می‌توانند مدال کسب کنند و از تمامی مزیت‌های گفته‌شده بهره ببرند، درباره‌ی کسانی که در این راه باز می‌مانند نباید فراموش کرد که آن‌ها در طول دوره‌ی آمادگی برای المپیاد دست‌کم یک درس را به‌صورت کاملاً تخصصی و به‌صورت جامع می‌خوانند. این امر بر موفقیت آن‌ها در کنکور تأثیر بسیار زیادی می‌گذارد؛ همچنین مزیت‌های درونی شرکت در المپیاد برای این دسته از داوطلبان هم پابرجاست.

برای اینکه بهتر در این باره تصمیم بگیرید این مطلب را مطالعه کنید:

المپیاد یا کنکور || برای موفقیت در کدام‌یک تلاش کنیم؟

المپیادی‌شو، کلاس‌های آنلاین المپیاد دانش‌آموزی

المپیادی‌شو اولین و جامع‌ترین کلاس‌های آنلاین المپیاد است. کافه‌تدریس با بهره‌گرفتن از برترین استادان المپیاد کشور دوره‌های جامع المپیاد را به‌صورت آنلاین برگزار می‌کند.

هزینه‌ی شرکت در این دوره‌ها، برخلاف شرکت در دوره‌های حضوری، بسیار بصرفه است. شما این امکان را دارید که با شرکت در این دوره‌های آنلاین در هر جای ایران که هستید، فقط با دسترسی به اینترنت، سر کلاس بهترین استادان المپیاد بنشینید.

برای آشنایی بیشتر با کلاس‌های آنلاین المپیاد‌ی‌شو روی این لینک کلیک کنید:

المپیادی شو اولین و جامع‌ترین کلاس‌های آنلاین المپیاد دانش‌آموزی